Komisja ponagla Polskę w zakresie przepisów dla OZE
Komisja Europejska wezwała kilka państw Unii Europejskiej do przekazania informacji na temat wdrożenia przepisów aktualnej unijnej dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (RED III).
Trzecia dyrektywa o odnawialnych źródłach energii (RED III) weszła w życie w listopadzie 2023 r. Państwa Unii Europejskiej miały czas na implementowanie zawartych w niej przepisów do 21 maja 2025 r., jednak większość krajów UE tego nie zrobiła. W lipcu 2025 r. Komisja Europejska poinformowała, że proces transpozycji dyrektywy RED III do krajowych przepisów zakończyła jedynie Dania i wezwała pozostałe państwa UE do wdrożenia aktualnych unijnych przepisów dla OZE.
Teraz Komisja Europejska wezwała kilka państw UE do przekazania pełnej informacji na temat procesu wdrażania do krajowej legislacji unijnych przepisów dla OZE. Bruksela wydała tzw. uzasadnione opinie wobec Grecji, Francji, Włoch, Cypru i Portugalii w związku z brakiem powiadomienia o stanie wdrożenia unijnej dyrektywy dla odnawialnych źródeł energii. W ramach uzasadnionej opinii KE wzywa kraje członkowskie do usunięcia uchybień w wyznaczonym terminie.
Ponadto Węgry, Malta i Polska zostały wezwane do dostarczenia precyzyjnych informacji na temat wdrożenia przepisów z dyrektywy RED III. Wskazane przez Komisję kraje mają dwa miesiące na przygotowanie odpowiedzi. Brak satysfakcjonujących Komisję działań w tym zakresie może skutkować skierowaniem wniosku do Trybunału Sprawiedliwości UE o nałożenie kar finansowych.
Polska wdraża nowe przepisy dla OZE
W ostatnich miesiącach przepisy z dyrektywy RED III były wdrażane przez polski rząd w kilku aktach prawnych, za przygotowanie których odpowiadało Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) – w tym w nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz w nowelizacji ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych. Ta ostatnia ustawa została już uchwalona przez parlament i podpisana przez prezydenta.
Nowelizacja ustawy o morskiej energetyce wiatrowej zawiera – oprócz regulacji istotnych dla inwestycji w morskie farmy wiatrowe realizowanych w ramach tzw. drugiej fazy rozwoju offshore w Polsce – także m.in. wynikające z unijnej dyrektywy RED III przepisy dotyczące mapowania krajowego potencjału OZE oraz przygotowania obszarów przyspieszonego rozwoju OZE (OPRO).
W uchwalonej nowelizacji ustawy dla offshore znalazły się także regulacje zakładające rozszerzenie możliwości działania spółdzielni energetycznych na obszary gmin miejskich oraz poprawę warunków funkcjonowania prosumenta lokatorskiego przez zwiększenie mocy zainstalowanego systemu OZE i rozszerzenie możliwości jego lokalizacji.
Ostatnio Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło założenia kolejnej nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii mającej zawierać pakiet zmian dla wielu obszarów polskiego rynku OZE. Więcej na ten temat w artykule: Będą zmiany w prawie dla OZE. Obejmą m.in. wiatraki i prosumentów.
Mapowanie krajowego potencjału OZE
Kilka miesięcy temu Ministerstwo Klimatu i Środowiska informowało nas, że pracuje nad przygotowaniem specyfikacji technicznej do opracowania mapowania, które ma określić potencjał Polski w zakresie produkcji energii odnawialnej z poszczególnych rodzajów technologii OZE, a także powiązanej z nimi infrastruktury. Opracowanie ma zawierać kompleksowy, techniczny oraz funkcjonalny opis obejmujący m.in. sposób przedstawienia dostępności energii z OZE wyrażonej w megawatach (MW) oraz potencjał produkcji energii odnawialnej wyrażony w megawatogodzinach (MWh) w poszczególnych rodzajach technologii. Ponadto ma obejmować wskaźniki, które powinny zostać wzięte pod uwagę przy określaniu obszarów OPRO.
Ministerstwo przekazało, że specyfikacja techniczna, dostosowana do wymogów Komisji Europejskiej (KE) w zakresie mapowania potencjału OZE, będzie stanowić podstawę do realizacji procesu przetargowego na wybór wykonawcy, który zrealizuje mapowanie. W efekcie opracowane mają zostać mapy w formie cyfrowej, które następnie zostaną zintegrowane z krajowym portalem obejmującym infrastrukturę informacji przestrzennej (Geoportal).
Dyrektywa RED III – najważniejsze punkty
Celem dyrektywy RED III jest osiągnięcie unijnego założenia dotyczącego odnawialnych źródeł energii na 2030 r. na poziomie co najmniej 42,5 proc., z ambicją dążenia do 45 proc. W przeciwieństwie do poprzedniej unijnej dyrektywy RED II w nowej dyrektywie nie przyjęto indywidualnych celów dla krajów UE, które mają złożyć się na cel na poziomie całej Unii.
Dyrektywa RED III wyznaczyła jeszcze wyższy cel udziału zielonej energii w sektorze budownictwa. Do 2030 r. zielona energia ma mieć minimum 49-procentowy udział w ogólnym zużyciu energii w budynkach.
Z kolei w zakresie transportu dyrektywa RED III przewiduje, że kraje członkowskie mogą osiągnąć unijne cele w zakresie wzrostu wykorzystania zielonej energii w tym obszarze na dwa sposoby. Pierwszy zakłada osiągnięcie minimalnej redukcji gazów cieplarnianych o 14,5 proc. do roku 2030 dzięki wykorzystaniu zielonej energii. Druga możliwość to dojście do przynajmniej 29-procentowego udziału OZE w końcowym zużyciu energii w transporcie do 2030 r.
Dodatkowo dyrektywa RED III zakłada wykorzystanie minimum 5,5 proc. zaawansowanych biopaliw (niepochodzących z rolnictwa) oraz paliw odnawialnych niemających biologicznego pochodzenia (RFNBO), a więc np. odnawialnego wodoru czy paliw bazujących na wodorze.
Zgodnie z dyrektywą RED III państwa członkowskie w celu usprawnienia inwestycji w energetyce odnawialnej powinny m.in.:
- wprowadzić wyraźne limity czasowe dla procedur wydawania pozwoleń ukierunkowanych na określone technologie lub rodzaje projektów,
- wzmocnić rolę punktów kontaktowych dla wnioskodawców i inwestorów oraz
- uznać projekty w zakresie energii odnawialnej i powiązanej infrastruktury sieciowej za nadrzędny interes publiczny.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
