Najlepsze projekty z wykorzystaniem pomp ciepła nagrodzone w Brukseli

Wiodące europejskie inicjatywy w zakresie pomp ciepła zostały docenione podczas gali wręczenia nagród Heat Pump Awards 2025, która odbyła się w Brukseli podczas dorocznego Forum Pomp Ciepła.

Na zorganizowanej przez Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA) gali uhonorowano wyróżniające się projekty demonstrujące rolę pomp ciepła w dekarbonizacji ogrzewania i chłodzenia w różnych sektorach. Uwzględniono pięć kategorii konkursowych.

Dyrektor generalny EHPA Paul Kenny podkreślił znaczenie praktycznych przykładów zastosowania technologii w całej Europie – sukcesy realnych instalacji jego zdaniem mówią same za siebie.

REKLAMA

Heat Pump City of the Year

Tytuł Heat Pump City of the Year zdobył fiński projekt AmbiHeat zrealizowany przez firmę Calefa Oy wraz z partnerami Savon Voima i Rejlers.

Pompa ciepła AmbiHeat, zbudowana dla elektrowni Savon Voima w Joensuu, jest pierwszym tego typu rozwiązaniem w Europie. Wykorzystuje ciepło odpadowe z płuczki spalin oraz wodę rzeczną jako źródła ciepła.

Podstawą AmbiHeat jest ciepło kondensacyjne z urządzenia do oczyszczania spalin elektrowni, które dzięki technologii pomp ciepła zostaje podniesione do poziomu umożliwiającego jego wykorzystanie w ciepłownictwie. Rozwiązanie zwiększa efektywność pracy instalacji oczyszczania spalin i zapewnia zimą około 7 MW dodatkowej mocy grzewczej.

Drugim źródłem energii jest woda z pobliskiej rzeki. Dzięki niej instalacja pozostaje opłacalna także latem, gdy kocioł elektrowni nie pracuje. W tym trybie AmbiHeat dostarcza do sieci około 4-5 MW mocy grzewczej, pokrywając znaczną część zapotrzebowania w okresie mniejszej konsumpcji energii.

DecarbIndustry

W kategorii przemysłowej zwyciężyła norweska firma Pelagia AS wraz z partnerami Aneo Industry i Enerin. Projekt zrealizowany w fabryce mączki rybnej w Måløy pokazuje, jak ciepło odpadowe można wykorzystać do dekarbonizacji pary technologicznej. Przedsięwzięcie opiera się na wdrożeniu wysokotemperaturowych pomp ciepła (HTHP), które zastępują tradycyjne kotły parowe opalane paliwami kopalnymi.

System łączy trzy różne rozwiązania od dwóch dostawców i umożliwia produkcję pary o dwóch poziomach temperatury. Instalacja Aneo Industry o mocy 4,4 MW dostarcza parę o temperaturze do 143 st. C przy ciśnieniu 4 barów. Wykorzystuje źródła ciepła o temperaturze 30-95 st. C i osiąga współczynnik efektywności (COP) w zakresie 3,5-6,5.

Z kolei system Enerin o mocy 0,4 MW produkuje parę o temperaturze 159 st. C i ciśnieniu 6 barów, bazując na cieple odpadowym w przedziale 15-90 st. C.

REKLAMA

DecarbBuilding

Nagroda w kategorii budynków trafiła do fińskiej firmy Smart Heating Oy. Jej system hybrydowego ogrzewania w Helsinkach, w budynku mieszkalnym, łączy energię geotermalną, odzysk ciepła odpadowego i ciepłownictwo sieciowe, a całością zarządza inteligentna automatyka.

Rozwiązanie dostarcza czystą energię dla 51 gospodarstw domowych w warunkach klimatycznych, gdzie zimą temperatury spadają nawet do -30 st. C, a latem sięgają +30 st. C.

Lighthouse Heat Pump

W kategorii Lighthouse Heat Pump nagrodzono projekt Thermoroad zrealizowany przez VIA University College wraz z partnerami. Ta wyjątkowa droga w duńskiej gminie Hedensted oprócz pełnienia zwykłej funkcji komunikacyjnej potrafi także dostarczać ciepło zimą i chłód latem do 12 domów szeregowych stojących wzdłuż niej.

Pod asfaltem znajdują się rury z wodą, które działają jak wymienniki ciepła. Zimą pobierają energię z gruntu i przekazują ją do domowych pomp ciepła, a latem umożliwiają naturalne chłodzenie pomieszczeń. Dodatkowo konstrukcja drogi gromadzi wodę deszczową, co chroni okolicę przed zalaniem podczas ulewnych opadów.

Pierwsze pomiary pokazały, że system działa bardzo wydajnie – zużywa około 30% mniej prądu niż tradycyjne pompy ciepła powietrze-woda. Latem chłodzenie odbywa się praktycznie bez dodatkowej energii, ponieważ wykorzystuje naturalną temperaturę wody z gruntu.

People’s Choice

Nagroda publiczności przypadła firmom Trane Technologies i Infomaniak. W Genewie opracowały one system, który zamienia ciepło odpadowe z centrum danych na energię dla sieci ciepłowniczej, wystarczającą do ogrzania 6 tys. domów lub zapewnienia codziennych pryszniców dla 20 tys. osób.

Wszyscy laureaci oprócz wyróżnienia otrzymali także specjalny zestaw LEGO przedstawiający pompę ciepła, przygotowany przez Little Mechanic. Tę symboliczną nagrodę wprowadzono w 2024 r.