Ceny energii od prosumentów zaczęły zmieniać się co kwadrans. Jakie są wahania wartości RCE?
Od kilku dni prosumenci objęci net-billigiem są rozliczani po cenach RCE zmieniających się już nie co godzinę, ale co kwadrans. Jak ta zmiana przełożyła się na wartości energii wprowadzanej do sieci przez prosumentów?
W tym tygodniu w kalkulacji wartości energii oddawanej do sieci przez prosumentów rozliczających się po cenach RCE w net-billingu wprowadzona została istotna zmiana. Po jej wdrożeniu ceny RCE nie zmieniają się już co godzinę – jak było to od początku tego sposobu rozliczeń, czyli od lipca 2024 r. – ale co 15 minut.
Ostatnim dniem dostaw energii rozliczanej po cenach RCE, które pozostawały takie same dla każdej godziny, był 30 września. W tamtym dniu ceny RCE były stosunkowo wysokie. W środku dnia wartość RCE była na poziomie około 0,45 zł/kWh, a wieczorem w godzinie 19-20 wzrosła nawet do 1,66 zł/kWh. To dało prosumentom wyposażonym w magazyn energii okazję do niezłego zarobku na energii wprowadzonej do sieci.
Sytuacja w pierwszych dniach rozliczeń według nowych zasad
W dniach 1 i 2 października, czyli w pierwszych dwóch dniach rozliczeń prosumentów na nowych zasadach – według cen zmieniających się co 15 minut – w porze nocnej i w środku dnia nie widać było dużych wahań cen w godzinach nocnych i w środku dnia. Większe różnice pojawiły się natomiast w porannych i wieczornych szczytach zapotrzebowania, gdy ceny RCE rosły – ten wzrost był widoczny zwłaszcza wieczorami.
Wartości cen RCE na 1 października w godzinach południowych, czyli w czasie najlepszych warunków do produkcji energii z prosumenckich instalacji PV, wynosiła około 0,35-0,4 zł/kWh. Wyższe ceny były w godzinach porannych (około 0,8-0,9 zł/kWh), a jeszcze większy wzrost wartości RCE nastąpił wieczorem w godzinie 19-20. O ile w kwadransie 18.45-19.00 cena RCE była na poziomie 1,31 zł/kWh, o tyle już w kolejnym kwadransie wzrosła do 1,83 zł/kWh. W kolejnych kwadransach w godzinie 19-20 cena RCE systematycznie spadała, co widać na poniższym wykresie:
Podobna sytuacja, jeśli chodzi o ceny RCE, była widoczna 2 października. W tym dniu energia wprowadzana do sieci przez prosumentów korzystających z net-billingu w godzinie 12-13 była rozliczana w poszczególnych kwadransach po około 0,27 zł/kWh, jednak w kolejnych 15-minutowych interwałach wartość RCE zaczęła rosnąć. Wzrost ten przyspieszył wraz z wieczornym wzrostem zapotrzebowania na energię. Najwyższą wartość w dniu 2 października RCE miało w kwadransie 19.00-19.15 – wyniosła ona 1,22 zł/kWh, natomiast w ostatnim kwadransie tej samej godziny cena RCE spadła do 1 zł/kWh.
Dlaczego ceny energii w net-billingu zaczęły zmieniać się co 15 minut?
Cena energii uwzględniana w prosumenckich rozliczeniach w net-billingu jest ustalana na podstawie notowań z Rynku Dnia Następnego (RDN) na Towarowej Giełdzie Energii (TGE). Odzwierciedla ona bieżącą sytuację w systemie elektroenergetycznym, jeśli chodzi o podaż i popyt na energię elektryczną.
Zmiana wartości RCE – z interwałów godzinowych na kwadransowe – wynika z wprowadzenia nowych zasad rozliczeń energii na RDN. Ma ona związek ze zmianami wprowadzonymi również na innych europejskich rynkach energii SDAC (Single Day-Ahead Coupling). Wspólna inicjatywa europejskich giełd energii, operatorów systemów przesyłowych oraz uczestników rynku ma na celu zwiększenie płynności i elastyczności rynku energetycznego w Europie, lepszą integrację odnawialnych źródeł energii i poprawę stabilności pracy sieci elektroenergetycznych na Starym Kontynencie.
Jak podkreśla TGE, nowe produkty dla 15-minutowych okresów dostawy pozwolą na lepsze dopasowanie podaży i popytu na energię. Ponadto umożliwią bardziej precyzyjne reagowanie rynku na wahania związane z rosnącym udziałem OZE. W ten sposób nowe 15-minutowe produkty mają wspierać integrację OZE w europejskim miksie energetycznym, co przełoży się na zmniejszenie zależności od paliw kopalnych oraz wpłynie na większą niezależność i stabilność sektora energetycznego w Unii Europejskiej.
Nie wszyscy prosumenci w net-billingu rozliczają się po cenach RCE
Prosumenci wchodzący obecnie do systemu net-billingu są rozliczani z nadwyżek energii wprowadzanej do sieci według rynkowej ceny energii elektrycznej (RCE). System rozliczeń prosumentów w formie net-billingu objął mikroinstalacje przyłączane do sieci od drugiego kwartału 2022 r., jednak początkowo nie uwzględniał rozliczeń po cenach RCE.
.
.
.
W ciągu pierwszych dwóch lat net-billingu w Polsce objęci tym systemem prosumenci byli rozliczani według średniej miesięcznej ceny RCEm. W lipcu 2024 r. ta cena została zastąpiona zmieniającymi się co godzinę cenami RCE. Natomiast po ostatnich zmianach w ustawie o odnawialnych źródłach energii prosumenci, którzy weszli do net-billingu przed lipcem 2024 r., powrócili do rozliczeń po miesięcznych cenach RCEm – jednak uzyskali oni jednocześnie prawo do przejścia na rozliczenia po cenach RCE.
Co ważne, ostatnie zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii wprowadziły współczynnik korygujący ceny RCE/RCEm w wysokości 1,23. Dzięki temu wartość depozytów prosumenckich naliczanych w net-billingu za energię oddawaną do sieci jest wyższa, niż wynikałoby to z podawanych przez PSE cen RCE/RCEm.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
Jak teraz wygląda przyłączenie do sieci? Kojarzyłem z dawna, że były stare zasady, a później nowe, gorsze. Czy teraz jest jeszcze inaczej, znowu coś pozmieniali? Jakbym teraz się zdecydował na fotowoltaikę to jest jakiś wybór, czy już jest narzucone coś nowego z góry?
Pytam, bo wypadłem z obiegu, a po tym artykule to już nie za bardzo się orientuję w tym nazewnictwie, jakieś RCM, itp.
Jak to na dzień dzisiejszy jest?