Pierwszy transformator Stoen Operatora wolny od SF6
Stoen Operator pochwalił się, że jedną z pierwszych rozdzielnic wysokiego napięcia wolną od sześciofluorku siarki będzie model typu 8VN1 produkcji firmy Siemens Energy zamontowany w stołecznej sieci elektroenergetycznej, w Rozdzielczym Punkcie Zasilania Batory.
Rozdzielnice wysokiego napięcia pracujące w punktach zasilania zwykle korzystają z sześciofluorku siarki (SF6), który pełni funkcję izolacyjną i gasi łuk elektryczny. Mimo skuteczności, gaz ten należy do silnych gazów cieplarnianych – jego potencjał cieplny jest około 25 tys. razy większy niż dwutlenku węgla. Ponieważ utrzymuje się w atmosferze przez bardzo długi czas, jego wpływ na klimat jest szczególnie niekorzystny. W związku z tym Unia Europejska już dziesięć lat temu ograniczyła jego stosowanie w wielu produktach, a obecnie wprowadza przepisy zmierzające do całkowitego wycofania go z energetyki.
Nowe regulacje unijne
Transformacja energetyczna zakłada nie tylko przejście na odnawialne źródła energii, ale także ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w procesach wytwarzania i dystrybucji energii. Jednym z istotnych elementów tego procesu jest stopniowe wycofywanie z energetyki SF6 silnie oddziałującego na klimat gazu izolacyjnego stosowanego w rozdzielnicach wysokiego i średniego napięcia.
Zgodnie z przyjętymi przepisami, od 1 stycznia 2026 r. SF6 nie będzie można stosować w rozdzielnicach średniego napięcia (do 24 kV). Dwa lata później, od początku 2028 r., zakaz obejmie również nowe urządzenia energetyczne o napięciu do 123 kV. Ostatecznie, do 2050 r. wszystkie gazy fluorowane mają zostać całkowicie wyeliminowane z rynku europejskiego.
Alternatywy dla SF6
Branża energetyczna od kilku lat przygotowuje się do spełnienia nowych wymagań. Zamiast SF6 stosowane są już rozwiązania oparte na powietrzu, próżni, a także mieszankach gazów, w tym dwutlenku węgla czy gazów naturalnych. Technologie te pozwalają zachować wysokie standardy bezpieczeństwa i niezawodności, jednocześnie ograniczając negatywny wpływ na środowisko.
Polska w procesie zmian
Operatorzy systemów dystrybucyjnych zrzeszeni w Polskim Towarzystwie Przesyłu i Rozdziału Energii opracowali wytyczne dotyczące zakupu nowych urządzeń, które uwzględniają wymogi unijne. Dokument skierowany do producentów zawiera rekomendacje w zakresie projektowania, dostaw i dokumentacji sprzętu, który ma trafić do sieci OSD.
Pierwsze instalacje bez SF6 w Warszawie
Jedną z pierwszych rozdzielnic wysokiego napięcia wolną od sześciofluorku siarki będzie model 8VN1 firmy Siemens Energy. Urządzenie zostanie zainstalowane w sieci elektroenergetycznej obsługiwanej przez Stoen Operator, w RPZ Batory.
Nowa rozdzielnica wykorzystuje czyste powietrze oraz technologię próżniową, co pozwala całkowicie wyeliminować fluorowane gazy cieplarniane. Rozwiązanie to wpisuje się w unijną politykę ograniczania substancji o wysokim współczynniku ocieplenia globalnego.
Jak podkreśla Stoen, oprócz aspektów środowiskowych rozdzielnica charakteryzuje się wysoką niezawodnością pracy. Umożliwia bezpieczne łączenie prądów roboczych i zwarciowych, a dzięki szczelnemu zamknięciu zachowuje długą żywotność bez konieczności dodatkowej obsługi.
W ramach inwestycji przewidziano także dostawę pola mobilnego opartego na tej samej technologii, wyposażonego w nowoczesne przekładniki małych mocy.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
W tytule jest błąd. To nie transformator jest wolny od SF6 tylko rozdzielnica. Chyba, że autor miał na myśli trafostację. Siemens w najnowszych rozdzienicach stosuje sprężone czyste powietrze, które jest mniej skuteczne w gaszeniu łuku elektrycznego niż SF6. Poza tym przy częstych operacjach łączenia pojawia się problem z czystością tego powietrza. Przy sporadycznym zadziałaniu wyłączników nie ma z tym problemu.