List producentów biomasy do rządu ws. rosnących problemów sektora biomasowego
{więcej}- Polskie Towarzystwo Gospodarcze Bioenergii pragnie podkreślić, że to w pozyskaniu i przetwórstwie biomasy powstało najwięcej nowych miejsc pracy związanych z produkcją energii ze źródeł odnawialnych w Polsce oraz że sektor ten generuje najwięcej podatków pośrednich trafiających do budżetu – postuluje nowopowstała organizacja zrzeszająca producentów biomasy, którzy w liście do Ministra Gospodarki wskazują na pogarszającą się kondycję sektora biomasowego i apelują do rządu o podjęcie działań, które rozwiążą problemy branży i zapewnią jej dalszy rozwój.
Poniżej prezentujemy treść listu otwartego
skierowanego przez „Polskie Towarzystwo Gospodarcze Bioenergii – POLBIO” do wicepremiera i Ministra Gospodarki Janusza Piechocińskiego:Szanowny Panie Premierze,
W związku z załamaniem/manipulacją na ułomnym rynku świadectw pochodzenia tzw. „zielonych certyfikatów”, należy zadać sobie pytanie, gdzie popełniono błędy, lub jakie niedoskonałości istniejącego systemu wsparcia spowodowały realną groźbę upadku wielu małych i średnich przedsiębiorstw z branży biomasy i produkcji energii odnawialnej. Firmy włączając się w realizację zobowiązań Polski przejęły na siebie najwyższe ryzyko związane z inwestycjami w produkcję energii elektrycznej z OZE oraz uprawę roślin na cele energetyczne, pozyskiwanie biomasy leśnej i nieleśnej i przetwarzanie biomasy na nowe ważne w bilansie energetycznym kraju paliwo. Należy zadać kolejne pytanie czy odpowiedzialne agendy rządowe dochowały należytego nadzoru, aby ograniczyć praktyki możliwości korzystania z nieuprawnionej pomocy publicznej. To konsumenci energii finansują wyższe koszty wytwarzania energii z OZE, a Państwo i jego agendy powinny stać na straży zgodnego z przeznaczeniem wydatkowania tych funduszy. Przedsiębiorstwa energetyczne wypowiadają umowy na dostawy biomasy „z powodu ekonomicznej nieopłacalności prowadzącej do generowania sukcesywnie postępującej straty przy produkcji energii elektrycznej”, nie zważając na konsekwencje ekonomiczne i społeczne zaprzestania odbioru biomasy od jej producentów. Wysiłkiem małych i średnich przedsiębiorstw udało się uruchomić ok. 6 mln ton biomasy do produkcji energii napędzając rozwój lokalnych gospodarek (pozostała część biomasy pochodzi z importu i generuje odpływ ważnego dla rozwoju gospodarczego kraju kapitału). W zależności od szacunków od 30 do 60 tys. osób zatrudnionych w sektorze bioenergii w Polsce może stracić źródło utrzymania, a przedsiębiorcy i inwestorzy w wielu przypadkach dorobek życia.
Pomoc publiczna pochodząca od użytkowników energii dla generowania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w 2011 roku osiągnęła ok. 3 480 milionów PLN, a w 2012 szacowana jest na 3 629 milionów PLN – przyjmując wartość opłaty zastępczej jako wliczony koszt w taryfy dla odbiorców energii elektrycznej. Równocześnie przychody NFOŚiGW z opłat zastępczych tylko w latach 2008-2011(I półrocze), określone w art. 9a ust. 1 pkt 2 oraz art. 9a ust. 8 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne, jak również wpływy z kar pieniężnych wymierzanych na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a i art. 28–30 tej ustawy, wyniosły ogółem 2 859 milionów PLN – Raport NIK Nr ewid. 45/2012/P/11/044/KGP KGP-4101-02-00/2011.
Zgodnie z danymi Agencji Rynku Energii S.A. w roku 2006 przy wartości opłaty zastępczej na poziomie 240,00 PLM/MWh, średnia cena biomasy w energetyczne zawodowej (loko elektrownia) wynosiła 16,50 PLN/GJ, natomiast w 2010 przy wartości opłaty zastępczej na poziomie 267,95 PLN/MWh średnia cena biomasy wyniosła 24,90 PLN/GJ. Przyjmując sprawność generowania energii elektrycznej w energetyce zawodowej na poziomie 35% to na wytworzenie 1MWh potrzeba 10,3 GJ energii z biomasy. Koszt zakupu paliwa w postaci biomasy na wytworzenie 1 MWh w 2006 r. wynosił 169,95PLN (średnia cena sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym wyniosła 119,70 zł/MWh), natomiast w 2010 r. wynosił 256,47PLN/GJ (średnia cena sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym wyniosła 195,32 zł/MWh – zgodnie z Informacją 8/2011 URE). Spalanie biomasy wiąże się również z możliwością sprzedaży uprawnień do emisji CO2 (EUA) co gwarantowało dodatkowe przychody wytwórcom energii spalającym biomasę w 2006 roku 15-30EURO/EUA,
a w 2010 roku ok. 14 EURO/EUA.
Zadajemy pytanie jak środki publiczne wynikające z systemu wsparcia zostały wykorzystane na rozwój nowych mocy wytwórczych energii odnawialnej zgodnie z przyjętymi do realizacji dokumentami. Uważamy że w wyniku zaistniałej sytuacji należy podjąć działania kontrolne czy środki uzyskane przez beneficjentów wsparcia zostały wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem. Analizując zaistniałą sytuację, należy zwrócić uwagę że obecny system wsparcia nie jest zgodny z założeniami zasad zrównoważonego rozwoju zapisanego w Art. 5 konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Wadliwym jest wsparcie dla współspalania biomasy w energetyce zawodowej (kondensacyjnej) nie uwzględniający najefektywniejszego wykorzystania energii zawartej w biomasie do produkcji ciepła oraz produkcji energii w kogeneracji.
REKLAMA
REKLAMA
Znamiennym jest, że załamanie na rynku „zielonych certyfikatów” poskutkowało w pierwszej kolejności wycofaniem się ze spalania biomasy elektrociepłowni, w których następowało najefektywniejsze po produkcji ciepła wykorzystanie energii z biomasy. Na obecnym etapie prac nad tzw. „trójpakiem” energetycznym najistotniejszym jest stworzenie przejrzystych, długofalowych zasad wsparcia dla produkcji energii ze źródeł odnawialnych przyczyniające się nie tylko do spełnienia wymogów Dyrektywy OZE. Ważnym jest aby było ono efektywne ekonomicznie i nie wpływało na obniżenie konkurencyjności naszej gospodarki oraz stanowiło podstawy do długofalowego rozwoju przedsiębiorczość w tym sektorze w Polsce. Głos nowo powstałego stowarzyszenia ma na celu podjęcie oceny istniejącego systemu, wskazanie jego zalet i wad dla uniknięcia nieprawidłowość w tworzonym systemie wsparcia w ramach tzw. „trójpaku energetycznego”
Polskie Towarzystwo Gospodarcze Bioenergii pragnie podkreślić, że to w pozyskaniu i przetwórstwie biomasy powstało najwięcej nowych miejsc pracy związanych z produkcją energii ze źródeł odnawialnych w Polsce oraz że sektor ten generuje najwięcej podatków pośrednich trafiających do budżetu. W obawie o załamanie się sektora produkcji biomasy na cele energetyczne uważamy, że niezbędne jest podjęcie następujących działań:
1. Wprowadzenie regulacji związanych z obrotem biomasą:
a. skorygowanie definicji biomasy w prawodawstwie polskim i pełna transpozycja zapisów Dyrektywy 2009/28/WE w tym zakresie; w wyniku nieprawidłowej interpretacji definicji biomasy i wprowadzenia przez URE dodatkowego warunku biodegradowalności dla naturalnych substancji pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego potwierdzającego, że substancje naturalne są biomasą, powoduje to wyłącznie w Polsce prowadzenie nieuzasadnionych badań biodegradowalności biomasy podwyższając w nieuzasadniony sposób koszty wykorzystania energetycznego biomasy, prowadzone analizy zakrawają na słynne badania „zwartości cukru w cukrze”;
b. bark przejrzystego podziału na 2 grupy biomasy: leśnej i nieleśnej potocznie nazywanej „AGRO” powoduje wiele nieprawidłowości w klasyfikacji biomasy i realizacji obowiązku z Rozporządzenia Ministra Gospodarki w zakresie udziału biomasy tzw. „agro”; trwa obecnie postępowanie URE w zakresie kontroli kwalifikowania biomasy pochodzącej z upraw na cele energetyczne; chcemy zauważyć że wymóg określonego udziału biomasy „agro” miał wspomagać rozwój zagospodarowania biomasy produkowanej w Polsce na gruntach rolnych oraz pozostałości z produkcji rolniczej i odpadów biodegradowalnych, a przyczynił się do dodatkowego wzrostu uzależnia produkcji energii w Polsce od importowanych surowców biomasowych na cele energetyczne w postaci min.: pelletu z łuski słonecznika, łuski z palmy olejowca gwinejskiego itp.; niepokojące są informacje, że niektóre przedsiębiorstwa energetyczne stosują preferencje cenową (wyższe ceny dla biomasy importowanej) nie zagospodarowując lokalnych zasobów biomasy, równocześnie grupy energetyczne szczycą się w swoich kampaniach marketingowych że prowadzą odpowiedzialny społecznie biznes;
c. pilne wprowadzenie katalogu biomasy – skodyfikowanie biomasy oraz odpadów biodegradowalnych i pozostałości z produkcji których zagospodarowanie energetyczne uprawniać będzie do korzystania z systemu wsparcia dla generacji energii ze źródeł odnawialnych;
d. za niezbędne uważamy wprowadzanie obowiązku niezależnego certyfikowania biomasy na wzór certyfikacji emisji co umożliwi wprowadzanie niezależnego systemu wspierającego wydawanie świadectw pochodzenia przez Prezesa URE dla energii wytworzonej z biomasy i gwarantować będzie przejrzysty system kontroli, tak aby unikać wydawania nieuprawnionych świadectw pochodzenia np. w przypadku pochodzenia biomasy z nielegalnych źródeł;
e. wprowadzenie możliwości uczestnictwa producentów i dostawców biomasy w poborze próbek biomasy lub wprowadzenie niezależnych jednostek oceniających jakość dostarczonej biomasy, obecnie to odbiorcy w 100% kontrolują system poboru próbek i analiz jakości dostarczonej biomasy;
f. zmiana zapisów Rozporządzenia Ministra Gospodarki definiującego drewno pełnowartościowe, obecnie wprowadzone przepisy ograniczają wykorzystanie drewna energetycznego sortymentów S2a i S2c i możliwość legalnej sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe na cele energetyczne;
g. wprowadzenie promocji zagospodarowania komunalnych odpadów biodegradowalnych na cele energetyczne, ponieważ istotny zasób surowcowy paliw – biomasy do produkcji energii odnawialnej kierowany jest na składowiska odpadów generując wyłącznie koszty bez pożytku dla zwiększenia zasobów biomasy na cele energetyczne.
2. Uregulowanie i zwiększenie nadzoru nad rynkiem praw majątkowych tzw. „zielonych certyfikatów”:
a. wprowadzenie obowiązku obrotu giełdowego świadectwami pochodzenia; do dzisiaj większość obrotu odbywa się w obrocie pozaseryjnym 90-95% transakcji; wprowadzenie obowiązku publikacji średniej ważonej z transakcji pozaseryjnych poprawi przejrzystość rynku i ograniczy manipulowanie ceną;
b. dla uzdrowienia sytuacji na rynku zielonych certyfikatów niezbędne jest wprowadzenie dodatkowych obowiązków informacyjnych na Prezesa URE – tj. publikacji ilości wydanych comiesięcznie świadectw pochodzenia, tak aby był znany nadmiar/niedobór na rynku oraz comiesięcznego zestawienia w zakresie ilości sprzedanej energii elektrycznej odbiorcą końcowym – zapotrzebowanie na „zielone certyfikaty;
c. w przypadku produkcji energii elektrycznej z biomasy wprowadzenie obowiązku publikacji danych jakie sortymenty biomasy zostały wykorzystane do produkcji energii elektrycznej w kotłach dedykowanych i we współspalaniu przez poszczególnych wytwórców;
d. wprowadzenie obowiązku corocznej publikacji informacji o ilości uzyskanych świadectw pochodzenia przez wytwórców oraz dla wykorzystujących biomasę – typ i ilość wykorzystanej biomasy oraz efektywność konwersji energii chemicznej biomasy na energię użyteczną, jest informacja niezbędna dla klientów końcowych w jaki sposób wykorzystywane są ich pieniądze na rozwój produkcji ze źródeł odnawialnych,
e. ograniczenie współspalania w energetyce zawodowej i zwiększenie wykorzystania biomasy we współspalaniu w elektrociepłowniach przez co nastąpi racjonalizacja wykorzystania energii chemicznej biomasy.
3. Wprowadzenie obrotu giełdowego istotnym w skali kraju surowcem energetycznym jakim stała się biomasa.
4. Wprowadzenie systemu wsparcia dla zwiększenia potencjału surowcowego biomasy z upraw energetycznych przy uwzględnieniu parametru produktywności. Większość z ponad ok. 10 000 ha plantacji na cle energetyczne zostało założone z funduszy własnych rolników. W latach 2008-2009 dofinansowano założenie łącznie 1 853,09 ha plantacji wieloletnich roślin na cele energetyczne i wypłacono dofinansowanie w wysokości 8,927 mln złotych. Zgonie z danymi ARMIR w latach 2005-2009 w ramach dopłat uzupełniających – rośliny energetyczne wypłacono łącznie 30,204 milionów PLN. Dla porównania w 2007 roku było 32 773 ha „słynnych” plantacji ekologicznych orzecha włoskiego, a dopłaty do tych plantacji wyniosły w 2007 roku ok. 55,6 miliona złotych, a w 2006 roku 16 milionów złotych. Ze względu na zmianę systemu wsparcia zgodnie z danymi powszechnego spisu rolnego z 2010r. pozostało – 27 260ha, a w 2011 roku zgodnie za danymi ARMiR pozostało 21 454,07 ha plantacji orzecha włoskiego – eksport orzechów włoskich wynosił ok. 378ton. Zlikwidowanie dopłat do zakładania plantacji na cele energetyczne oraz brak adekwatnego wsparcia dla upraw wielo surowcowych np. lnu itp. ogranicza i nie wpływa na rozwój
lokalnego zaplecza surowcowego biomasy dostępnej w Polsce. Należy również zwrócić uwagę że uprawy na cele energetyczne nie stanowią żadnego zagrożenia dla produkcji żywności w Polsce.
5. Analiza możliwości alternatywnego systemu rozwoju produkcji energii ze źródeł odnawialnych poprzez wprowadzenie podatku od emisji CO2, co w bezpośredni sposób preferować będzie rozwiązania niskoemisyjne, a równocześnie przyczyni się do konkurencji efektywnościowej pomiędzy poszczególnymi technologiami produkcji energii odnawialnej.
6. Przeprowadzenie szczegółowej analizy kosztów wsparcia produkcji energii ze źródeł odnawialnych w istniejącym modelu oraz zgodnie z planami dla nowych regulacji zawartych w tzw. „trójpaku” energetycznym, tak aby system wsparcia był optymalny ze środowiskowego i ekonomicznego punktu widzenia oraz przejrzysty dla społeczeństwa finansującego ten system.
7. Przyspieszenie wykorzystania funduszy zakumulowanych w NFOŚiGW z tytułu opłat zastępczych i kar, w tym rozparzenie możliwości interwencji na rynku „zielonych certyfikatów”, uważamy że wsparcie w pierwszej kolejności powinno uwzględniać przede wszystkim możliwość przyłączania odnawialnych źródeł energii do sieci oraz zwiększenia zasobów/surowców na cele energetyczne oraz budować efektywny system pozyskania biomasy na cele energetyczne.
8. Wprowadzenie w ramach prac nad trójpakiem energetycznym niezbędnych zmian w powiązanych aktach prawnych np.: Ustawa o Lasach i Ustawą o Odpadach, wprowadzające spójną politykę realizacji obowiązku produkcji enegii odnawialne z biomasy leśnej oraz odpadów i pozostałości produkcyjnych biodegradowalnych we wszystkich powiązanych sektorach.
9. Opracowanie przyjaznych inwestorom procedur związanych z uzyskiwaniem pozwoleń na budowę ciepłowni i elektrociepłowni. Stosowane obecnie praktyki skutecznie uniemożliwiają inwestowanie i rozwój źródeł rozproszonych. Poprawę serwisu informacyjnego Ministerstwa Gospodarki w zakresie odnawialnych źródeł energii chociażby do poziomu informacyjnego dla energetyki jądrowej.
10. Wprowadzenie obowiązku odbioru energii elektrycznej od wszystkich producentów, w tym prosumentów i wprowadzenie jasnych zasad rozliczeniowych.
11. Umożliwienie wykorzystania produkowanej energii na własny użytek własny wprowadzanie możliwości bilansowania energii wyprodukowanej i zużytej;
12. Przeprowadzenie analizy wpływu rozwoju energetyki rozproszonej na gospodarkę oraz inwestycje w branży bioenergii i OZE.
13. Prowadzenie otwartej debaty na temat kosztów i zysków wynikających z systemu wsparcia produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Zaistniały na rynku biomasy chaos skutkować może, nie tylko problemami finansowanymi, ale również tragediami rodzinnymi osób i wyborców którzy w dobrej wierze podjęli działania w celu prowadzenia działalności gospodarczej wspieranej przez Państwo i Unię Europejską. W Krajowym Planie Działań (KPD) z 2010r w zakresie odnawialnych źródeł energii przyjętym do realizacji założono, że ponad 35 mln ton biomasy będzie wykorzystywane na cele energetyczne w 2020r. do produkcji energii eklektycznej, ciepła i chłodu. Wyłącznie dalsza aktywizacja przedsiębiorczości i inwestycji umożliwi realizacje pozyskania biomasy na cele energetyczne w tym zakresie, a zasoby biomasy stanowić mogą równoważne zasoby energetyczne dla dwu średniej wielkości elektrowni atomowych.
Zwracamy się o pojęcie pilnych działań i debaty nad rozwiązaniem narastających lawinowo problemów w sektorze bioenergii i OZE w Polce.
W imieniu Członków Stowarzyszenia,
Jan Bocian
Prezes
