Jak powinien wyglądać system aukcji dla fotowoltaiki?

System aukcyjny staje się podstawowym mechanizmem wsparcia inwestycji w sektorze dużych elektrowni fotowoltaicznych. Aukcje zdobywają coraz większą popularność także w Europie, gdzie takie kraje jak Niemcy czy Francja, które wcześniej wspierały duże inwestycje w PV taryfami gwarantowanymi, teraz przechodzą na taki system wsparcia, aby optymalizować w ten sposób koszty związane z produkcją zielonej energii. Organizację aukcji zakładają również regulacje obowiązujące w naszym kraju.
Mechanizm odwróconych aukcji zakłada, że inwestorzy muszą konkurować o wsparcie w postaci zapewnionej na wiele lat stałej ceny za sprzedaż energii, oferując w aukcjach jak najniższe ceny, aby wygrać z ofertami konkurentów.
Mechanizm w postaci aukcji dla większych instalacji OZE, z zachowaniem taryf gwarantowanych dla mniejszych instalacji, wspiera Komisja Europejska, postulując jego stosowanie przy założeniu, że w ramach tego schematu energia jest sprzedawana na rynku, a inwestorowi przysługuje prawo do otrzymania premii (market premium) stanowiącej różnicę między zagwarantowaną sobie w aukcji ceną, a cenną uzyskaną na rynku.
Taki mechanizm daje ponadto inwestorom, a także finansującym ich inwestycje bankom, gwarancje stałych przychodów w długim okresie. Ze względu na tą pewność inwestorzy mają lepszą pozycję w negocjacjach warunków finansowania, a banki są bardziej skłonne do udzielania kredytów.
Zbiór zasad, na jakich powinno prowadzić się aukcję, zebrało w publikacji pt. Tenders for solar projects największe europejskie stowarzyszenie branży solarnej SolarPower Europe. Jak czytamy w tym opracowaniu, jego celem jest wskazanie jak prowadzić aukcje, aby zrealizować w sposób efektywny kosztowo cele w zakresie rozwoju potencjału fotowoltaiki.
SolarPower Europe zaznacza, że mimo pewnego sukcesu aukcji, które rozpowszechniły się w wielu krajach, skutkując w skali globalnej przyznaniem licencji dla farm fotowoltaicznych o łącznej mocy około 7 GW, skuteczność tego systemu w zakresie budowy nowego potencjału PV nie została jeszcze udowodniona, a większość z nagrodzonych projektów na razie nie zostało zrealizowanych.
Przyznane w niektórych krajach rekordowo niskie stawki za sprzedaż energii w przypadku projektów, które wygrały aukcje – na poziomie nawet poniżej 0,04 dol./kWh – sprawiają, że opłacalność takich inwestycji staje pod znakiem zapytania – mimo nadal spadających kosztów inwestycji w farmy fotowoltaiczne.
Jak sprawić, żeby system aukcji okazał się narzędziem, które przyczyni się do rozwoju potencjału elektrowni fotowoltaicznych?
SolarPower Europe przyjmuje, że w ramach aukcji dla OZE powinno wydzielać się koszyki technologiczne, co pozwoli na dokładniejsze zaplanowanie rozwoju poszczególnych technologii, a informacje o harmonogramach aukcji powinny być znane z dużym wyprzedzeniem, aby lepiej mogli przygotować się do nich inwestorzy.
Zdaniem SolarPower Europe, aukcje w zakresie fotowoltaiki powinny objąć tylko elektrownie fotowoltaiczne o mocy powyżej 1 MW, a dla mniejszych instalacji powinno oferować się inne mechanizmy wsparcia.
SolarPower Europe wskazuje, że projekty, które wygrały aukcje, ale nie są realizowane, powinny podlegać karom, a ponadto powinno się dopuścić handel takimi projektami, co zwiększyłoby elastyczność rynku.
W publikacji czytamy ponadto, że podstawowym kryterium wyboru projektów w aukcji powinna być cena, ewentualnie z dopuszczeniem kilku innych kryteriów, które nie powinny jednak naruszać prostoty i obiektywizmu aukcji, a sposób wyznaczania ceny dla zwycięskich projektów powinien być ustalany na zasadzie pay-as-bid lub pay-as-cleared, czyli w modelu znanym także jako uniform pricing czy marginal pricing.
Oba modele – pay-as-bid oraz pay-as-cleared – zostały już przetestowane w aukcjach przez Niemców, którzy ostatecznie wybrali pierwszy, zakładający sprzedaż energii po cenie zaoferowanej w aukcji. Niemcy przeprowadzili też w ubiegłym roku testowe aukcje z wykorzystaniem modelu pay-as-cleared, ujawniając de facto jego wady.
Model pay-as-cleared zakłada przyznanie jednakowej stawki za sprzedaż energii dla puli wszystkich zwycięskich projektów – wyznaczanej przez najdroższą, zakwalifkowaną ofertę. W efekcie, w niemieckich aukcjach pojawiały się oferty za sprzedaż energii bliskie 0 euro, a składający je inwestorzy wygrywali w ten sposób aukcję, otrzymując prawo do sprzedaży energii po cenie równej najdroższej ofercie ze zwycięskich projektów.
Wszystkie wskazówki SolarPower Europe na temat systemu aukcji dla fotowoltaiki znajdziemy w publikacji Tenders for solar projects, którą można pobrać pod poniższym linkiem.
gramwzielone.pl