Zrzucimy się na OZE w Polsce? Axpo widzi szansę w crowdfundingu
Według ekspertów z Axpo rosnące poparcie dla wykorzystania odnawialnych źródeł energii przyczyni się do powstania nowych możliwości finansowania inwestycji w OZE. Jedną z nich może być crowdfunding, który daje korzyści i inwestorom, i zainteresowanym obywatelom. Spółka przetestowała już ten model we Francji.
Crowdfunding jako sposób na finansowanie inwestycji w OZE sprawdził się już w Europie Zachodniej. Firma Axpo Polska w swojej analizie wskazuje, że przepisy obowiązujące w Polsce również umożliwiają skorzystanie z takiej formy gromadzenia kapitału, choć praktycznie nie było to jeszcze testowane.
Zaletą crowdfundingu ma być fakt, że czerpią z niego korzyści nie tylko duże firmy, ale też obywatele. Dzięki udziałowi w tym modelu finansowania mają oni zyskiwać roczny zwrot z inwestycji, deweloper natomiast – wolne środki na kolejne projekty.
Społeczne poparcie dla zielonej energii
Eksperci Axpo wymieniają fakty potwierdzające rosnące zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii w Polsce. Z roku na rok rośnie liczba obiektów i moc zainstalowana w OZE. Polacy aktywnie inwestują w zielone rozwiązania, zwłaszcza w fotowoltaikę. Według Agencji Rynku Energii na koniec listopada 2022 roku łączna moc zainstalowana w systemach solarnych wynosiła 11,92 GW. Roczny przyrost mocy (bez grudnia) to 4,25 GW, czyli około 15 proc. więcej niż w ubiegłym roku (ponad 3,7 GW). Duży wkład w przyrost mocy zainstalowanej mieli prosumenci indywidualni, jednak w połowie 2022 ubiegłego roku tendencja się odwróciła się i największy przyrost w systemie spowodowały farmy PV.
Z ankiety przeprowadzonej w lipcu 2022 roku przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych (IBRIS) i „Rzeczpospolitą” wynika, że aż 79,8 proc. Polaków uważa, że w związku z kryzysem energetycznym Polska powinna rozwijać farmy wiatrowe i słoneczne oraz elektrownie wodne. Podobne wnioski wynikają z ogłoszonych w październiku 2022 roku wyników najnowszej edycji cyklicznego badania Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI, ankieta klimatyczna 2022) – 65 proc. Polaków przyznaje, że z powodu narastających konfliktów i ich wpływu na ceny paliw oraz gazu powinniśmy przyspieszyć zieloną transformację.
Włączyć obywateli
Jak wskazuje Axpo, w Europie Zachodniej już od jakiegoś czasu z sukcesem wykorzystywany jest model crowdfundingu do finansowania inwestycji w fotowoltaikę. Na przykład francuska firma Urbasolar, spółka z Grupy Axpo, w 2021 roku zebrała aż 7,5 mln euro w ramach 25 akcji crowdfundingowych.
– Model umożliwia lokalnym podmiotom optymalizację ich udziału w korzyściach ekonomicznych płynących z projektów z zakresu energii słonecznej oraz jednoczesny udział w transformacji energetycznej. W przypadku tego typu finansowania korzyści odnoszą obie strony: deweloper może ponownie zainwestować środki w inne projekty dotyczące energii odnawialnych, a obywatel otrzymuje roczny zwrot z inwestycji – mówi Alicja Piątek, dyrektorka rozwoju projektów fotowoltaicznych Axpo w Polsce.
Fundusze zebrane podczas kampanii we Francji służą finansowaniu różnego rodzaju systemów PV: elektrowni naziemnych, instalacji na dachach budynków, zadaszeń nad parkingami i szklarniami.
Korzystając z modelu crowdfundingu, spółka zależna Axpo zbudowała m.in. farmę fotowoltaiczną w Tuluzie (na miejscu zniszczonej fabryki) oraz pływającą elektrownię słoneczną na szczycie sztucznego jeziora w starej żwirowni w Peyssies, niedaleko Tuluzy. W ramach projektu wytwarzanych jest 5 MW mocy szczytowej i około 6 GWh energii elektrycznej rocznie.
– Modele współpracy takie jak crowdfunding, klastry energii czy spółdzielnie energetyczne otwierają drzwi także dla członków wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych, którzy nie są właścicielami całości budynku, a mimo to mogą mieć udział w zyskach. Warto pamiętać, że inwestycje w takich formach niosą korzyści nie tylko finansowe. Mogą być też dobrym sposobem budowania i wzmacniania społeczności lokalnej, jeśli przykładowo ofertę finansowania społecznego będziemy promować przede wszystkim wśród lokalnych mieszkańców i przedsiębiorców. To promocja zarówno zielonych rozwiązań, jak i przedsiębiorczości oraz postaw obywatelskich – dodaje Alicja Piątek.
Crowdfunding w Polsce
Eksperci Axpo są przekonani, że także w Polsce crowdfunding może znaleźć zastosowanie, jednak wymaga to wyboru odpowiedniej formy prawnej dla podmiotu, który zrealizuje inwestycję i będzie nią zarządzać, a jednocześnie umożliwi zebranie kapitału wśród zainteresowanych uczestników. To może być złożony proces, ale nie jest on niemożliwy do przeprowadzenia.
– Crowdfunding to działanie, w którym pomysłodawca przedsięwzięcia gospodarczego (beneficjent finansowania) zwraca się publicznie do szerokiego, nieokreślonego ściśle grona adresatów z propozycją przystąpienia do planowanej inwestycji w roli wspólników – mówi Dominika Sikorska, radczyni prawna w Axpo Polska.
Jak wskazuje prawniczka, crowdfunding może przyjąć różne formy – najczęściej jest to crowdfunding udziałowy i nieudziałowy. Ten pierwszy może być stosowany w projektach biznesowych, takich jak np. postawienie farmy PV. W efekcie uczestnicy – w zamian za udzielone wsparcie finansowe – mogą otrzymać np. prawo uczestnictwa w spółce, co wiąże się też z perspektywą udziału w jej zyskach. Z kolei w crowdfundingu nieudziałowym uczestnicy są wynagradzani np. nagrodami rzeczowymi bądź usługami lub po prostu produktem, którego wytworzenie było możliwe dzięki prowadzonej zbiórce.
– Rozważając crowdfunding udziałowy, warto wskazać, że do realizacji tego typu przedsięwzięć można powołać spółkę celową SPV (special purpose vehicle), czyli spółkę specjalnego przeznaczenia. Stanowi ona niezależny podmiot prawa handlowego powołany w celu realizacji określonego przedsięwzięcia. Ma własny majątek oraz strukturę organizacyjną. Ponadto ponosi odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania związane z realizacją założonego projektu – wyjaśnia Dominika Sikorska.
Ekspertka podkreśla, że na gruncie prawa polskiego spółka celowa może przybrać różne formy organizacyjno-prawne. Najodpowiedniejsza dla crowdfundingu wydaje się spółka komandytowo-akcyjna, gdzie zarządzanie zostaje powierzone konkretnemu inwestorowi branżowemu (zazwyczaj pomysłodawcy przedsięwzięcia) przy jednoczesnym dopuszczeniu do udziału w spółce inwestorów czysto finansowych, czyli uczestników crowdfundingu.
Najczęściej stosowaną do tej pory formą prawną, w ramach której podejmowane były próby realizacji crowdfundingu udziałowego na gruncie prawa polskiego, jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – ze względu na niski pułap minimalnego kapitału zakładowego.
Źródło: Axpo Polska
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
