PSE: Polska nie potrzebuje morskich interkonektorów
Badania przeprowadzone w rejonie Morza Bałtyckiego pokazały, że w perspektywie lat 2040-2050 nie będzie potrzeby realizacji transgranicznych połączeń morskich z Polską. Tymczasem do budowy morskiego interkonektora szykują się kraje bałtyckie i Niemcy.
Podczas kwietniowego spotkania europejskiej branży energetyki wiatrowej – Wind Europe 2025 – zaprezentowano projekt morskiego połączenia elektroenergetycznego między krajami bałtyckimi a Niemcami. Za opracowanie wspólnej koncepcji odpowiedzialni byli operatorzy systemów przesyłowych z Litwy, Łotwy i Niemiec. Powstała już społeczno-ekonomiczna ocena projektu, która ma pozwolił na jego włączenie do planów rozwoju europejskiej sieci energetycznej (więcej na ten temat w artykule: Kraje bałtyckie i Niemcy planują budowę morskiego interkonektora).
O ewentualny udział Polski w tego typu przedsięwzięciach zapytaliśmy operatora polskiego systemu przesyłowego – Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE). Analiza potrzeb miała wykazać, że Polska nie potrzebuje morskich interkonektorów.
– PSE na bieżąco współpracują z operatorami z innych krajów zarówno bezpośrednio, jak i w ramach sieci ENTSO-E, poddając analizie potrzeby rozwoju połączeń międzysystemowych. Dotychczasowe badania wykazują, że w rejonie Morza Bałtyckiego w perspektywie lat 2040-2050 nie zaistnieje potrzeba realizacji transgranicznych połączeń morskich z Polską – poinformowała nas Aleksandra Dziadykiewicz, ekspertka ds. komunikacji w PSE.
Harmony Link między Polską a Litwą
Jednocześnie PSE przypomina, że jest w trakcie budowy nowego lądowego połączenia kablowego między Polską a Litwą. Projekt o nazwie Harmony Link zwiększy możliwości wymiany mocy między systemami obu krajów, ma również poprawić pewność dostaw energii w północno-wschodniej Polsce.
Harmony Link to linia kablowa 220 kV, która połączy stację Ełk Bis w Polsce z nową stacją Gižai na Litwie. Nowe międzysystemowe połączenie elektroenergetyczne ma zacząć działać w 2030 r. Do tego czasu PSE zamierza zbudować również dwie stacje elektroenergetyczne – Norki w gminie Kalinowo i Wigry w gminie Suwałki. Jednocześnie rozbuduje stację Ełk Bis i zmodernizuje linię napowietrzną 220 kV Ostrołęka-Ełk. Sama linia kablowa będzie przebiegała przez teren sześciu gmin: Ełk, Kalinowo, Raczki, Suwałki, Miasto Suwałki i Szypliszki.
– Projektując linię, staraliśmy się wytyczyć jej przebieg w oddaleniu od istniejącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej oraz obszarów cennych kulturowo i przyrodniczo. Braliśmy pod uwagę również plany rozwojowe lokalnych samorządów. Po wielomiesięcznych analizach oraz wizjach terenowych wyznaczyliśmy przebieg trasy linii kablowej w sąsiedztwie istniejącej drogi szybkiego ruchu S61 – Via Baltica. Pozwoliło to zminimalizować ingerencję w obszary mieszkaniowe, wykorzystywane rolniczo oraz tereny leśne – informował przy ogłaszaniu inwestycji Jacek Świentczak, dyrektor programu inwestycyjnego PSE.
Rozpoczęcie prace budowlanych zaplanowano na 2027 r. Ze względów bezpieczeństwa połączenie zostanie poprowadzone pod ziemią – zakopanymi w gruncie izolowanymi przewodami o napięciu 220 kV. Łączna długość połączenia po polskiej stronie wyniesie około 100 km.
Wariant morski za drogi
Budżet projektu Harmony Link w części realizowanej w Polsce wyniesie około 3 mld zł. Ponad połowa tej kwoty – około 1,6 mld zł – będzie pochodzić z funduszy Unii Europejskich w ramach mechanizmu Łącząc Europę (Connecting Europe Facility, CEF).
Początkowo analizowana była także opcja podmorskiego połączenia HVDC między Polską a Litwą, jednak w kwietniu 2023 r. operatorzy obu krajów – PSE i Litgrid – anulowali przetargi na budowę Harmony Link w takim wariancie. Powodem był znaczący wzrost kosztów.
Po przeprowadzeniu analiz podjęto decyzję o realizacji Harmony Link jako lądowej linii prądu przemiennego. Instytut Energetyki – Państwowy Instytut Badawczy Oddział Gdańsk przeprowadził analizę techniczną i symulacje rozpływów mocy, które potwierdziły, że realizacja połączenia Harmony Link w wariancie lądowym jest technicznie wykonalna, a parametry pracy połączonych systemów będą równie dobre jak przy połączeniu morskim.
Na terenie północno-wschodniej Polski działa już linia łącząca systemy elektroenergetyczne Polski i Litwy – LitPol Link. To napowietrzna linia Ełk-Alytus o napięciu 400 kV.
Barbara Blaczkowska
barbara.blaczkowska@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
