System retencji i wykorzystania deszczówki w eksploatacji farm fotowoltaicznych

Branża fotowoltaiczna w Polsce rozwija się w szybkim tempie. Wraz z rosnącą liczbą instalacji PV rośnie także znaczenie efektywnego zarządzania ich eksploatacją oraz minimalizowania wpływu na środowisko. Jednym z ważnych zagadnień jest gospodarka wodna na farmach fotowoltaicznych. Temat ten stał się punktem wyjścia do projektu realizowanego przez spółkę Lighthief z Częstochowy we współpracy z Politechniką Częstochowską.

Projekt powstaje w ramach Rządowego Programu Strategicznego Hydrostrateg „Innowacje dla gospodarki wodnej i żeglugi śródlądowej”. Jego celem jest opracowanie i przetestowanie systemu zbierania, magazynowania oraz oczyszczania wody opadowej na terenach farm fotowoltaicznych.

W praktyce oznacza to stworzenie modułowego, skalowalnego rozwiązania, które pozwoli:

REKLAMA

• zwiększyć retencję wody na terenach niezurbanizowanych, gdzie dostęp do sieci wodociągowej jest ograniczony lub nieopłacalny;
• wykorzystać deszczówkę do mycia paneli PV, co ma bezpośrednio przełożyć się na poprawę ich wydajności energetycznej;
• nawadniać roślinność rosnącą pod panelami, co pozwoli obniżyć temperaturę otoczenia, poprawiając efektywność pracy modułów i wspierając lokalny mikroklimat.

Rozwiązanie odpowiadające realnym potrzebom

Projekt Lighthief i Politechniki Częstochowskiej powstaje jako odpowiedź na trzy główne wyzwania, z którymi mierzy się sektor OZE:

• racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi – w kontekście coraz częstszych susz i rosnących kosztów wody;
• utrzymania czystości paneli PV – zabrudzenia ograniczają ilość produkowanej energii, a w niektórych przypadkach mogą prowadzić do uszkodzeń;
• funkcjonowania instalacji w miejscach bez infrastruktury wodociągowej – co jest częstym przypadkiem w przypadku dużych farm oddalonych od miast.

System ma być wyposażony w moduły filtrujące usuwające zanieczyszczenia stałe i chemiczne, a także w narzędzia monitorujące jakość wody. Monitoring ma umożliwiać śledzenie jakości i ilości zanieczyszczeń wody opadowej w zależności od lokalizacji instalacji.

Planowany jest także rozwój aplikacji, która pomoże optymalizować procesy mycia paneli i ogólne utrzymanie farm PV, umożliwiając zarządzanie harmonogramami mycia paneli i nawadniania roślin, z uwzględnieniem lokalnych warunków pogodowych i poziomu zabrudzeń. Modułowy i skalowalny układ ma być gotowy do komercjalizacji – co oznacza, że będzie można go dostosować do różnych instalacji PV i łatwo wdrażać.

REKLAMA

Znaczenie projektu dla branży i środowiska

Hydrostrateg to nie tylko rozwiązanie techniczne, ale też przykład synergii nauki i biznesu. Jak podkreślają twórcy rozwiązania, współpraca uczelni z firmą działającą w branży PV pozwala połączyć wiedzę inżynierską z doświadczeniem praktycznym. W efekcie ma powstać system, który:

• zwiększy efektywność energetyczną farm PV,
• ograniczy zużycie wody z wodociągów lub transportowanej cysternami,
• poprawi warunki mikroklimatyczne wokół instalacji,
• będzie możliwy do wdrożenia w różnych skalach – od małych farm po duże elektrownie słoneczne.

W perspektywie długofalowej projekt może przyczynić się do powstania nowych standardów eksploatacji instalacji PV w Polsce i Europie.

Lighthief – doświadczenie w praktyce

Lighthief zajmuje się serwisowaniem, przeglądami i myciem paneli fotowoltaicznych. Obsługuje zarówno klientów indywidualnych, jak i właścicieli dużych farm PV. Choć fotowoltaika często jest reklamowana jako technologia bezobsługowa, to doświadczenie Lighthief pokazuje, że regularna konserwacja jest kluczowa – zarówno dla wydajności, jak i bezpieczeństwa instalacji. Brud, kurz, pyłki czy ptasie odchody mogą obniżyć uzysk energii nawet o kilkanaście procent.

W dłuższej perspektywie zaniedbania w tym zakresie mogą powodować przegrzewanie się modułów, powstawanie tzw. hot-spotów, a nawet awarie instalacji fotowoltaicznych.

Katarzyna Poprawska-Borowiec