Branża biogazowa komentuje ceny referencyjne

Prezentujemy komentarz Polskiego Stowarzyszenia Biogazu ws. sugerowanych cen referencyjnych w aukcjach dla OZE na 2016 r., które Ministerstwo Gospodarki zaprezentowało w ubiegłym miesiącu. 

Opinia Polskiego Stowarzyszenia Biogazu

Proponowane przez Ministerstwo Gospodarki, zgodnie z nową ustawą o OZE, ceny referencyjne dla pierwszych aukcji znacznie ograniczają niezbędne wsparcie dla biogazowni. Propozycje MG przedstawiają się jak niżej:

REKLAMA

1) Biogazownie rolnicze o mocy do 1 MW – 450 zł/MWh

2) Biogazownie rolnicze o mocy przekraczającej  1 MW – 435 zł/MWh

3) Biogazownie wykorzystujące biogaz z wysypisk odpadów – 210 zł/MWh

4) Biogazownie wykorzystujące biogas z oczyszczalni ścieków – 400 zł/MWh

5) Biogazownie wykorzystujące biogas inny niż określony w par. 3 i  4 – 340 zł/MWh

Analiza

Aktualnie nie ma danych (w jakimkolwiek źródle), dotyczących cen wsparcia ustalonych w propozycji dla biogazu rolniczego określonego j.w. w punktach 1 i 2. Podstawowe koszty dla biogazowni rolniczych o różnej mocy zostały określone przez Europejskie Stowarzyszenie Biogazu (EBA – European Biogas Association) w 2010 roku. Ostatnie badania pokazują, że koszty te nie obniżają się, ale nieznacznie wzrastają. Patrz wykres poniżej.

European Biogas Association, 2010.

Koszty produkcji energii pochodzacej z biogazu są również dobrze udokumentowane w innych opracowaniach. I tak Instytutut Fraunhofera w Niemczech pokazuje, że koszty energii pochodzącej z wszystkich rodzajów biogazu kształtują się w granicach 14-21 eurocentów/kWh (“Levelized Cost of Electricity Renewable Energy Sources,” November 2013).  Z badań przeprowadzonych w 2012 r. przez Club of Bologna wynika podobny poziom kosztów:

“Improvement of the technical, economic and ecological efficiency of biogas production -future challenges for the agricultural engineering sector,” Helmut Döhler and Mark Paterson, 2012.

Koszty produkcji energii elektrycznej spadają wraz ze wzrostem wielkości biogazowni i wynoszą od 15 do 25 eurocent/kWhel. Takie koszty zgodnie przedstawiają Europejskie Stowarzyszenie Biogazu oraz Instytut Frauhofera. Nieco wyższe wartości określone zostały w badaniach Instytutu Badań Energetycznych Uniwersytetu Oxfordzkiego – od 18 do 34 eurocent/kWh (Floris van Foreest „Perspectives for Biogas in Europe”, NG 70, Grudzień 2012).

Proponowane przez MG ceny referencyjne niezgodne są także z danymi pochodzącymi z badań Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO), badającego szczegółowo problem w 2013 r. IEO określił koszty produkcji jako współczynnik ceny energii elektrycznej powiększonej o wartość zielonych certyfikatów.

Instalacje OZE wsparte systemem zielonych certyfikatów	Kod technologii		2013***		2017****
		OSR*		IEO**	OSR	IEO
Biogaz rolniczy 200-500 kW	T1	1.50		2.89	1.41	2.98
Biogaz rolniczy 500-1000 kW	T2	1.45		2.49	1.36    REKLAMA	2.58
Biogaz rolniczy >1000 kW	T3	1.40		2.19	1.32	2.26
Biogaz ze składowisk > 200 kW	T4	1.10		–	1.00
Biogaz z oczyszczalni ścieków >200 kW	T5	0.75		1.30	0.67	1.24

IEO, Analiza dotycząca możliwości określenia niezbędnej wysokości wsparcia dla poszczególnych technologii OZE w kontekście realizacji „Krajowego Planu Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 2013.

Liczby te, opierające się na polskich danych, wahają się od 27 do 21 eurocentów/kWh dla biogazu rolniczego i są nieco wyższe od wartości przedstawianych w 2013 r. odzwierciedlających rzeczywiste przypadki.

Nie ma również podstaw, by stwierdzić, że koszty produkcji energii pochodzącej z biogazu spadają w ostatnim czasie, tak jak to ma miejsce przy innych technologiach OZE. „Pomimo większej efektywności produkcji biogazu, rosnace koszty instalacji biogazowych oraz substratów (biomasy) powodują, że nie należy spodziewać się dalszej redukcji kosztów produkcji” Döhler and Paterson.

“Improvement of the technical, economic and ecological efficiency of biogas production -future challenges for the agricultural engineering sector,” Helmut Döhler and Mark Paterson, 2012.

Żadne z publikowanych źródeł nie potwierdza kwoty 450 zł/MWh (tylko 10,7 eurocent/kWh). 

Metodologia stosowana przez Ministerstwo wydaje się być błędna w kilku punktach. Koszty operacyjne są niewspółmiernie niskie i są niezgodne z wyliczeniami IEO oraz innymi, wyżej przedstawianymi danymi. (Patrz tabela poniżej). Założenie, że projekty będą zawsze w stanie sprzedać ciepło jest niezgodne z doświadczeniami biogazowni rolniczych. Wyniki badań IEO, OSR i UPEBI są porównywalne z danymi przedstawionymi powyżej, jednak cena referencyjna proponowana przez Ministerstwo Gospodarki jest w dużej sprzeczności z wszystkimi opublikowanymi raportami.

UPEBI, 2015

PBA kwestionuje również zastosowanie 5 % zwrotu zwłaszcza, w sytuacji gdy Polska zgodziła się na zwrot 15% [1] przy ocenie projektów wspólnych wdrożeń w ramach Protokołu z Kioto (zobacz CDM Methodology for Additionality). Nikt nie jest zachęcany do takich inwestycji, a rynki kapitałowe przenoszą środki na obszary najwyższego zwrotu. Historia biogazu w Polsce jest pouczająca. W latach 2005- 2011 z energii elektrycznej i zielonych certyfikatów biogazownie mogły otrzymać tę samą kwotę 450 zł/kWh, jaka proponowana jest teraz. W tym okresie powstało niewiele biogazowni, a i te zostały zbudowane przy dużym udziale dotacji rządowych[2]. Historia udowodniła, że jest konieczne większe wsparcie – niż to, proponowane teraz przez MG – aby uruchomić nowe inwestycje w tym sektorze. Niepewność wynikająca z systemu aukcji również nie zachęca do inwestycji.

Ostatnia kategoria „inny biogaz” – pozycja 5 – obejmuje fermentację beztlenową substratów w ramach definicji biogazu w nowej ustawie, w tym fermentację niektórych materiałów niewymienionych jako „biogaz rolniczy”. Nie ma podstaw do określenia „innego biogazu” jako niższa kategoria niż „biogaz rolniczy”, ponieważ ten rodzaj biogazu również wymusza konstrukcję fermentorów dla produkcji metanu. Istotne kwestie dotyczące funkcjonowania i obsługi tych bardziej złożonych instalacji są skomplikowane i bardziej kosztowne niż w przypadku biogazowni rolniczych. Takie biogazownie wykorzystują odpady organiczne i materiały biodegradowalne pochodzące z różnych źródeł. Jednak koszty funkcjonowania tych biogazowni są wyższe niż biogazowni rolniczych, m.in. ze względu na konieczność zastosowania obróbki wstępnej substratów, zapewnienia wyższej temperatury procesów, jak również kontroli odorów oraz wyższego poziomu ochrony otoczenia. Dlatego cena referencyjna dotycząca tego rodzaju biogazowni powinna być co najmniej taka sama jak dla biogazowni rolniczych.

Wnioski

Biogaz odgrywa istotną rolę w realizacji celu energetycznego Polski do 2020 roku. Krajowy Plan Działania zatwierdzony przez Komisję Europejską zakłada, że do 2020 roku 980 MW mocy w Polsce pochodzić będzie z biogazu. Projekt Planu Energetycznego zakłada z kolei 1800 MW mocy pochodzącej z biogazu do 2050 roku. Są to bardzo ambitne cele, biorąc pod uwagę bardzo niski poziom rozwoju rynku biogazu w Polsce w 2015 roku.

Kryteria ustawowe wymagają tego, aby różnice w poziomie wsparcia opierały się na obiektywnych czynnikach, przede wszystkim na kosztach produkcji. Biorąc pod uwagę te kryteria, biogaz ma tę dodatkową zaletę, że jest bardziej wiarygodnym i stabilnym źródłem energii elektrycznej niż inne OZE , a także zapewnia realizację innych ważnych celów politycznych.

Wydaje się, że nie istnieją obiektywne i rzeczowe podstawy dla określenia tak niskiego poziomu cen referencyjnych, zaproponowanych dla biogazu przez Ministerstwo Gospodarki. Nie ma też żadnej nadziei na osiągnięcie celów polityki energetycznej w zakresie biogazu, biorąc pod uwagę proponowany poziom wsparcia.

Dlatego PBA sugeruje Ministerstwu Gospodarki uwzględnienie rzeczywistych kosztów produkcji i sformułowanie na nowo cen referencyjnych dla biogazu w oparciu o rzeczywiste dane[3]. W razie potrzeby możemy dostarczyć szereg opracowań dotyczących opisanych kwestii.