Pierwsza elektrownia PV na Litwie dostanie pieniądze za świadczenie usług sieciowych

Bilansowanie systemu elektroenergetycznego staje się coraz większym wyzwaniem dla operatorów sieci. Litewski operator systemu przesyłowego Litgrid uruchamia w tym celu usługi, w ramach których będzie płacić za ograniczanie mocy przez wytwórców lub zwiększanie poboru energii. Do mechanizmu włączona została pierwsza elektrownia fotowoltaiczna.

Litwini konsekwentnie wdrażają założenia swojej strategii energetycznej. Zakłada ona, że już w 2028 r. będą produkować tyle energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, ile wynosi ich zapotrzebowanie na prąd. Następnie w 2030 r. odnawialne źródła energii mają dojść do 55% udziału w finalnej konsumpcji energii (nie tylko w elektroenergetyce, ale także w ciepłownictwie i transporcie), a w 2050 r. Litwa ma osiągnąć neutralność pod względem emisji CO2.

Rosnący udział zielonej energii ze zmiennych, zależnych pogodowo źródeł odnawialnych, takich jak elektrownie wiatrowe i fotowoltaiczne, tworzy jednak wyzwania w zakresie bilansowania popytu i podaży energii w krajowym systemie elektroenergetycznym. W tym celu Litwini, którzy mają już za sobą synchronizację z zachodnioeuropejskim systemem elektroenergetycznym, budują bezpieczeństwo energetyczne m.in. poprzez inwestycje w bateryjne magazyny energii.

REKLAMA

Ponadto litewski operator systemu przesyłowego Litgrid kontraktuje usługi, dzięki którym do stabilizowania krajowego systemu elektroenergetycznego będą mogli włączyć się uczestnicy rynku energii – w tym odbiorcy oraz operatorzy odnawialnych źródeł energii i magazynów energii. Będą oni mogli zarabiać na zwiększaniu poboru energii, gdy w systemie będzie jej nadwyżka, i redukowaniu mocy, z jaką pracują instalacje wytwórcze.

Do świadczenia usług na rzecz operatora systemu przesyłowego Litwy została dopuszczona ostatnio pierwsza elektrownia fotowoltaiczna. To farma fotowoltaiczna o mocy 34 MW znajdująca się w miejscowości Meiluškės na południu Litwy.

Na czym polega usługa mFRR?

Elektrownia fotowoltaiczna w Meiluškės uzyskała kwalifikację do świadczenia usługi korekty częstotliwości sieci określanej jako mFRR (manual Frequency Restoration Reserve). Jej celem jest stabilizowanie systemu elektroenergetycznego poprzez przywrócenie nominalnej częstotliwości, która powinna być zbliżona do 50 Hz.

W przeciwieństwie do innych usług sieciowych, takich jak FCR (Frequency Containment Reserve) czy aFRR (automatic Frequency Restoration Reserve), które aktywują się automatycznie, mFRR jest uruchamiana na polecenie operatora systemu przesyłowego ręcznie lub półautomatycznie.

Farma fotowoltaiczna w Meiluškės została wybudowana przez wywodzącego się z Danii dewelopera European Energy, a usługi bilansowania dla tej instalacji zapewnia firma Centrica Energy.

Kristian Gjerløv-Juel, reprezentujący Centrica Energy, podkreśla, że decyzja dotycząca włączenia farmy fotowoltaicznej do świadczenia usług sieciowych na Litwie pokazuje możliwości, jakie daje połączenie odnawialnych źródeł energii i zaawansowanych narzędzi optymalizujących zarządzanie takimi aktywami.

Umożliwiając farmom fotowoltaicznym, takim jak Meiluškės, aktywny wkład w stabilizowanie sieci, nie tylko integrujemy zrównoważone źródła energii, ale także kształtujemy model dla elastycznych, zdecentralizowanych systemów energetycznych w całej Europie, co jest ważne dla budowania odporności systemu energetycznego

– komentuje Kristian Gjerløv-Juel z firmy Centrica Energy.

Korzyści dla wytwórców i odbiorców energii

Obecnie litewski operator systemu przesyłowego Litgrid ma zawartych 21 umów z uczestnikami rynku energii na świadczenie usług sieciowych.

REKLAMA

Žygimantas Vaičiūnas, litewski minister energii, podkreśla, że po udanej synchronizacji systemu energetycznego Litwy z kontynentalnymi sieciami europejskimi rozwój konkurencyjnego i efektywnego rynku bilansującego stał się jednym z najważniejszych celów w zakresie budowy bezpieczeństwa systemu energetycznego Litwy.

W miarę jak Litwa dąży do pokrycia całego zapotrzebowania energią elektryczną ze źródeł odnawialnych, rośnie zapotrzebowanie na usługi bilansujące. Podłączenie pierwszej farmy fotowoltaicznej do tego rynku ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia równowagi produkcji i zużycia energii elektrycznej na Litwie. Zachęcamy deweloperów energii odnawialnej do aktywniejszego udziału w rynku bilansującym, ponieważ jest to niewątpliwie korzystne zarówno dla nich, ze względu na dodatkowe dochody, jak i dla konsumentów, dzięki stabilizacji kosztów bilansowania

– komentuje litewski minister energii Žygimantas Vaičiūnas.

Donatas Matelionis, dyrektor departamentu zarządzania systemem energetycznym w Litgrid, dodaje, że rosnące możliwości techniczne usług bilansujących pozwalają na integrację coraz większej ilości odnawialnych źródeł energii przy jednoczesnej redukcji kosztów bilansowania.

Wszystkie elektrownie wiatrowe i słoneczne podłączone do sieci przesyłowej mają techniczne możliwości świadczenia usług bilansujących. W tym celu konieczne jest połączenie systemów sterowania elektrowni z systemami informatycznymi rynku bilansującego. Cieszymy się z obecności pierwszej farmy fotowoltaicznej na rynku bilansującym i zapraszamy innych wytwórców do przyłączenia się

– dodaje Donatas Matelionis.

Litwa dołączyła do PICASSO

Litewskie ministerstwo energii podkreśla, że uczestnicy rynku energii na Litwie mogą już obecnie świadczyć usługi sieciowe także w ramach europejskiego rynku bilansowania dzięki włączeniu Litwy do platformy o nazwie PICASSO.

Ostatnio o włączeniu polskiego systemu elektroenergetycznego do systemu PICASSO informował operator naszego systemu przesyłowego, czyli Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Więcej na ten temat w artykule: PSE umożliwią wymianę energii z rezerw odbudowy częstotliwości z aktywacją automatyczną.