Gminy dostaną rekompensatę za zmianę podatku od elektrowni wiatrowych
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przyjęte w połowie 2018 roku w nowelizacji ustaw o OZE przepisy w zakresie opodatkowania elektrowni wiatrowych nie mogą działać z mocą wsteczną i są niezgodne z Konstytucją.
Trybunał orzekał na wniosek gmin Świecie nad Osą oraz Kobylnica w sprawie przepisu nt. opodatkowania elektrowni wiatrowych wpisanego do nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii, która została uchwalona 7 czerwca 2018 roku.
Zmiana zasad opodatkowania elektrowni wiatrowych, która została wdrożona w połowie 2018 roku, była w pewnym sensie kompromisem. Przyjmując ją, rząd przyznał się poniekąd do błędnych przepisów wprowadzonych przez PiS w tzw. ustawie antywiatrakowej z 2016 roku, w wyniku których od 2017 r. gminy zaczęły nakładać wyższe podatki na operatorów farm wiatrowych – mimo, że poszczególne ministerstwa unikały wówczas potwierdzenia słuszności takiej praktyki.
Ostatecznie Ministerstwo Energii zaproponowało regulację wdrożoną w uchwalonej w połowie 2018 r. nowelizacji ustawy o OZE, która przywracała niższy podatek retroaktywnie, ze skutkiem od początku 2018 roku.
W efekcie od 1 stycznia 2018 r. przywrócono opodatkowanie wyłącznie elementów budowlanych elektrowni wiatrowych. Przy tym nie zdecydowano się na podobną zmianę w stosunku do podatku naliczonego za 2017 r., czyli w pierwszym roku, w którym obowiązywało wyższe opodatkowanie.
Ta zmiana oznaczała uszczuplenie budżetu samorządów, na terenie których ulokowano farmy wiatrowe i dla których przepisy uchwalone w 2016 roku oznaczały możliwość zwiększenia dochodów z tytułu opodatkowania wiatraków.
W ocenie autorów wniosku do Trybunału Konstytucyjnego kwestionowana regulacja naruszała konstytucyjną zasadę niedziałania prawa wstecz. Wskazano, że zakaz zmiany prawa podatkowego w ciągu roku podatkowego jest bezwzględny, a swoboda ustawodawcy w tym zakresie jest ograniczona przez art. 2 Konstytucji. Ponadto we wniosku do TK oceniono, że retroaktywna zmiana prawa narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa.
W ocenie wnioskodawcy, kwestionowany przepis naruszał również wyrażoną w art. 167 Konstytucji zasadę samodzielności samorządu terytorialnego, której jednym z elementów składowych jest zasada samodzielności finansowej.
Istotą tej zasady jest zapewnienie jednostkom samorządu terytorialnego dochodów pozwalających na realizowanie zadań publicznych tym jednostkom przypisanych, pozostawienie im swobody kształtowania swoich wydatków oraz stworzenie odpowiednich gwarancji formalnych i proceduralnych w tym zakresie. Natomiast zmniejszenie wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości od budowli elektrowni wiatrowych – według wnioskodawców – pozbawiło ich części zaplanowanych dochodów własnych.
Teraz Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis zakładający zmianę zasad opodatkowania z mocą wsteczną, od początku 2018 roku, jest niezgodny z wpisaną do artykułu 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadą nieretroaktywności prawa (zasadą lex retro non agit).
Jednocześnie Trybunał dał 18 miesięcy na zmianę przepisów w tym zakresie, aby stały się zgodne z Konstytucją.
Jak oceniła w komentarzu do tego wyroku kancelaria prawna DWF Poland Jamka, efektem orzeczenia Trybunału powinno być ustanowienie odpowiednich rozwiązań ustawowych, ale także zrekompensowanie gminom strat poniesionych w następstwie wprowadzenia z mocą wsteczną regulacji wpływającej na obniżenie ich dochodów z podatku od elektrowni wiatrowych.
Wcześniej sprawą podatku, w wyniku działań inwestorów wiatrowych, zajmował się także Naczelny Sąd Administracyjny, oceniając, że gminy słusznie naliczały w 2017 roku wyższy podatek.
Jak oceniało Stowarzyszenie Małej Energetyki Wiatrowej, wyższy podatek, obowiązujący w 2017 roku, oznaczał dla operatorów farm wiatrowych około 3- lub 4-krotny wzrost kosztów. W przypadku małej turbiny o mocy 1 MW podatek miał wzrosnąć z około 8 tys. zł do ok. 30 tys. zł.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
