Dofinansowanie na projekty środowiskowe w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego

Dofinansowanie na projekty środowiskowe w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego
Metropolis

Wiele firm z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego dąży do zrównoważonego rozwoju, wprowadzając energooszczędne technologie, optymalizując procesy, zwiększając efektywność energetyczną i korzystając z odnawialnych źródeł energii. Mimo postępów, wciąż istnieją wyzwania związane z redukcją zużycia energii w tym sektorze.

Sektor jednak energochłonny

Chociaż publiczne systemy wsparcia dla sektora energochłonnego nie obejmują przedsiębiorstw branży rolno-spożywczej, trudno nie zgodzić się ze stwierdzeniem, że jest to jednak branża energochłonna.

W procesie produkcji i przetwarzania żywności zużywa się znaczną ilość energii, zarówno w postaci energii elektrycznej, jak i cieplnej. Wśród czynników, które przyczyniają się do tego, że sektor jest energochłonny wymienić można:

  1. Przechowywanie i chłodzenie: żywność musi być przechowywana w odpowiednich temperaturach, co wymaga zastosowania systemów chłodniczych i zamrażarek. Te urządzenia zużywają dużo energii.
  2. Warunki przetwarzania: wiele procesów przetwarzania żywności, takich jak gotowanie, smażenie, suszenie czy pasteryzacja, wymaga dużej ilości energii cieplnej.
  3. Transport: przetwórstwo rolno-spożywcze często polega na przemieszczaniu surowców i gotowych produktów na duże odległości. Transport ten wymaga znacznych ilości paliwa, co przekłada się na zużycie energii.
  4. Oświetlenie i urządzenia: zakłady przetwórcze i magazyny spożywcze muszą być oświetlone i wyposażone w różnego rodzaju urządzenia, które również zużywają energię.

W ostatnich latach wiele przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego podejmuje wysiłki w celu zmniejszenia swojego śladu energetycznego poprzez wprowadzanie bardziej energooszczędnych technologii, optymalizację procesów, zwiększanie efektywności energetycznej i wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii.

Wsparcie zewnętrzne

Na spotkanie tym wyzwaniom wychodzą programy wsparcia finansowane ze środków publicznych: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności, Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, FENiKS, programy NFOŚiGW finansowane ze środków krajowych czy Funduszu Modernizacyjnego.

KPO

KPO jest tym programem, wokół którego szum medialny nie cichnie od miesięcy. Stanowi on jednak ciekawe źródło finansowania inwestycji, tym bardziej, iż pomimo, że jest opóźniony we wdrażaniu, to dopuszcza możliwość refinansowania inwestycji już rozpoczętych.

W pierwszym półroczu 2023 r. przewidziano dwa nabory (przetwórstwo  oraz centra dystrybucji od 1 czerwca do 30 czerwca 2023 roku), w ramach których wsparciem w wysokości do 50% kosztów kwalifikowanych będzie można objąć między innymi infrastrukturę i urządzenia do składowania i zagospodarowania odpadów, oczyszczalnie ścieków, biogazownie, systemy fotowoltaiczne, słoneczne systemy grzewcze, agregaty prądotwórcze, magazyny energii, instalacje odzysku ciepła, pompy ciepła, kotły i piece na biomasę, a także zastosowanie czynników chłodniczych o zmniejszonym lub neutralnym oddziaływaniu na środowisko.

W obu działaniach do wsparcia kwalifikują się przedsiębiorcy zajmujący się działalnością w ramach wybranych numerów PKD związanych z przetwórstwem, przechowywaniem, magazynowaniem, pakowaniem, przeładunkiem, przygotowaniem do sprzedaży lub wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych lub produktów rybołówstwa lub akwakultury, jak również te, które wykonują działalność polegającą na wynajmie budynków niemieszkalnych na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi przez rolno-spożywcze rynki hurtowe.

 

Dofinansowanie na projekty środowiskowe w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego
Metropolis

 

Należy jednak pamiętać, że powyższe inwestycje muszą być związane z przetwarzaniem, przechowywaniem, magazynowaniem, pakowaniem, przeładunkiem, przygotowaniem do sprzedaży lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, rybołówstwa lub akwakultury, a na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych – artykułów rolno-spożywczych. Co przez to rozumieć? Załóżmy, że w ramach projektu decydujecie się Państwo na dofinansowanie paneli fotowoltaicznych. Otóż cała energia wytworzona z instalacji musi zostać przeznaczona na potrzeby przetwórcze lub magazynowania.

Innym przykładem może być prowadzenie różnego rodzaju działalności na terenie jednego zakładu. Na przykład uboju drobiu i dalszej jego obróbki. Działalność związana ubojem nie jest wspierana w ramach działalności przetwórczej, stąd wyłączona jest z możliwości dofinansowania. Chcąc np. wymienić oświetlenie czy wybudować magazyn energii musimy we wniosku udowodnić, że nie będą one wspierać innej, niż kwalifikowany w ramach naboru wniosków obszar działalności. W tym szczególnym przypadku udowodnić należy, że inwestycje służą wsparciu wyłącznie działalności związanej z porcjowaniem mięsa.

Dotacje unijne

Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 to PROW na kolejną perspektywę finansową. I to z tego programu, w pierwszej kolejności, wnioskować o dofinansowanie mogą przetwórcy rolno-spożywczy. Kwalifikacja odbywa się analogicznie jak w KPO po numerach PKD działalności.

Niestety, w 2023 r. naboru z tego programu się nie planuje i ma to związek z chęcią rozdysponowania najpierw spóźnionego KPO. Tam kwalifikowalność kończy się 31.10.2025 r., więc nie dziwi fakt, że ARiMR, jako instytucja wdrażająca oba programy, zaczyna właśnie od KPO.

FEnIKS

Podobnie na swoje uruchomienie musiał poczekać największy program unijny w tej perspektywie, czyli Fundusze Europejskie na Klimat, Infrastrukturę i Środowisko, w skrócie FEnIKS. Ku naszej radości niebawem ruszają pierwsze konkursy, a na przedsiębiorców między innymi z branży przetwórstwa, w tym roku czekać mają nabory wniosków na Efektywność energetyczną.

W planach są także nabory na Gospodarkę odpadami i gospodarkę o obiegu zamkniętym, w tym na przedsięwzięcia z zakresu Rozwijania recyklingu odpadów i minimalizację wytwarzania odpadów w procesach produkcyjnych. Na ten moment w harmonogramie konkretnej daty nie wskazano, ale dokument ten jest aktualizowany raz na kwartał i taki nabór może się pojawić już z kolejną aktualizacją.

Programy NFOŚiGW

Wśród programów Narodowego Funduszu znaleźć można uniwersalną ofertę Energii Plus, czyli preferencyjnej pożyczki. Uniwersalną, bo nie ma wskazania branży Wnioskodawcy, a katalog możliwych przedsięwzięć kwalifikujących się do wsparcia jest bardzo duży. Mowa tu o finansowaniu w formie preferencyjnej pożyczki nawet do 500 mln zł, z możliwym 10% umorzeniem (do 1 mln zł). Nabór w trybie ciągłym potrwa do 13 grudnia 2024. Energia plus to także oferta pożyczki na warunkach rynkowych, czyli ciekawa opcja dla tych, którzy inwestycje rozpoczęli i niezachowany efekt zachęty wyklucza ich z wnioskowania o pomoc publiczną na zasadach preferencyjnych na daną inwestycję.

Ale poza Energią Plus, jest w ofercie NFOŚiGW jeszcze jedna pożyczka preferencyjna do wysokości 85% wartości projektu. Dostępna jest ona w ramach programu priorytetowego

„Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłowych” z naborem trwającym do 30.09.2024 r. Uruchomienie programu miało na celu ograniczenie presji na środowisko poprzez zmniejszenie zużycia wody oraz poprzez zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń trafiającego do środowiska wraz ze ściekami generowanymi przez przemysł spożywczy z sektorów:

  1. Przetwórstwo mleka
  2. Produkcja i przetwórstwo owoców i warzyw, w tym dotyczy grzybów
  3. Produkcja i butelkowanie napojów bezalkoholowych
  4. Przetwórstwo zbóż i ziemniaków
  5. Chów, hodowla zwierząt gospodarskich, produkcja lub przetwórstwo mięsna
  6. Browary
  7. Produkcja alkoholu i napojów alkoholowych
  8. Wytwarzanie pasz zwierzęcych z produktów roślinnych
  9. Wytwarzanie żelatyny i klejów ze skór i kości zwierzęcych
  10. Słodownie i drożdżownie
  11. Przetwórstwo rybne

Pożyczka udzielana jest na 20 lat na przedsięwzięcia o wartości powyżej 1 mln zł.

Wybór optymalnego źródła spośród powyższych zależy od wielu czynników, w tym gotowości do realizacji inwestycji w postaci posiadanych dokumentów, takich jak dokumentacja środowiskowa czy finansowanie. Często specyficzne cechy projektu sprawiają, że kwalifikuje się tylko do jednego programu. Przedsiębiorca nie musi jednak ani wybierać odpowiedniego programu sam, ani też sam zagłębiać się w jego szczególne wymagania.

Zapraszamy po szczegóły

W METROPOLIS od 18 lat zajmujemy się przygotowywaniem kompletnych dokumentacji aplikacyjnych pod programy wsparcia, a projekty z branży przetwórstwa rolno-spożywczego i środowiskowe lubimy najbardziej. Naszą wiedzą i doświadczeniem podzielimy się z Państwem podczas bezpłatnego webinarium – już w środę, 31 maja o 13:00. Rejestracja do wydarzenia organizowanego na MsTeams możliwa jest pod adresem: https://metropolisdg.pl/webinar

Zapraszamy w imieniu prowadzącej webinarium – Magdaleny Tuszyńskiej.

 

Dofinansowanie na projekty środowiskowe w sektorze przetwórstwa rolno-spożywczego
Metropolis

 

artykuł sponsorowany