Prawie 60 proc. energii w Niemczech pochodziło z OZE

Niemcy notują rekordową produkcję energii ze źródeł odnawialnych. Instytut Fraunhofera ds. Systemów Energii Słonecznej (ISE) podsumował miniony rok, wskazując na wzrost generacji z OZE i znaczny spadek produkcji energii z węgla.

Jak wskazuje Fraunhofer ISE, który przygotował analizę na podstawie danych ze swojej platformy energy-charts.info, w 2023 r. udział źródeł odnawialnych w niemieckim miksie wytwarzania energii elektrycznej netto w Niemczech osiągnął rekordowy poziom 59,7 proc. Natomiast udział OZE w zużyciu energii elektrycznej w tym kraju wyniósł 57,1 proc. Co istotne, zestawienie nie uwzględnia produkcji energii na własne potrzeby, jedynie energię wprowadzaną do sieci publicznej.

Jednocześnie w całym ubiegłym roku znacząco spadła w Niemczech produkcja energii z węgla brunatnego (-27 proc.) i węgla kamiennego (-35 proc.).

REKLAMA

Elektrownie wiatrowe z największym udziałem

Rok 2023 zakończył się dla zachodnich sąsiadów Polski doskonałymi wynikami zwłaszcza generacji energii z wiatru i słońca. W 2023 r. po raz kolejny najważniejszym źródłem energii elektrycznej w Niemczech była energia wiatrowa. Jak podaje Fraunhofer ISE, elektrownie wiatrowe wyprodukowały 139,8 TWh energii elektrycznej (32 proc. krajowej produkcji energii elektrycznej netto). To oznacza wzrost o 14,1 proc. względem roku 2022.

Produkcja energii z lądowej energetyki wiatrowej wzrosła do 115,3 TWh – wobec 99 TWh rok wcześniej. Natomiast produkcja z turbin zainstalowanych na morzu nieznacznie spadła w roku 2023 – wyniosła 23,5 TW, podczas gdy w 2022 r. niemieckie farmy wiatrowe na morzu wytworzyły 24,75 TWh.

Instytut Fraunhofer ISE zaznacza jednak, że rozwój energetyki wiatrowej w Niemczech nadal jest poniżej planu. W 2023 r. – do listopada – na lądzie zainstalowano 2,7 GW mocy, a w planach było 4 GW. Jeszcze wolniejsza jest ekspansja morskiej energetyki wiatrowej ze względu na długie procedury przetargowe i czas budowy instalacji. W 2023 r. przybyło tylko 0,23 GW mocy w elektrowniach morskich, podczas gdy planowano 0,7 GW.

Fotowoltaika znacznie powyżej oczekiwań

Fraunhofer ISE podaje, że systemy fotowoltaiczne wygenerowały w Niemczech w ubiegłym roku około 59,9 TWh energii, z czego 53,5 TWh trafiło do sieci publicznej, a około 6,4 TWh zostało wykorzystane na własne potrzeby właścicieli instalacji PV.

Miesiącem o największej jak dotąd w historii Niemiec produkcji energii z PV był czerwiec. Fotowoltaika zapewniła wówczas około 9 TWh energii.

Co istotne, rozwój fotowoltaiki za Odrą w 2023 r. znacznie przekroczył cele niemieckiego rządu. Berlin zakładał 9 GW nowych mocy w PV, natomiast już do listopada był to 13,2 GW. Według wstępnych danych wzrost nowych mocy w fotowoltaice w 2023 r. osiągnie w Niemczech poziom ponad 14 GW. To prawie dwukrotnie więcej niż rok wcześniej. W 2022 r. bowiem zainstalowano w tym kraju 7,44 GW nowych mocy w PV.

Elektrownie wodne i biomasa

Produkcja energii z elektrowni wodnych w Niemczech w ubiegłym roku wyniosła 20,5 TWh – wobec 17,5 TWh w 2022 r. Moc zainstalowana niemieckiej hydroenergetyki wynosi 4,94 GW i prawie się nie zmieniła względem lat wcześniejszych.

Generacja energii z biomasy natomiast osiągnęła poziom 42,3 TWh, niemal taki sam jak w roku wcześniejszym. W 2022 r. źródła biomasowe wygenerowały bowiem 42,2 TWh energii elektrycznej. Moc zainstalowana źródeł biomasowych wynosi w Niemczech 9 GW.

Udział energii jądrowej w miksie energetycznym Niemiec wyniósł w 2023 r. zaledwie 1,5 proc. (6,72 TWh). Przyczyną tego stanu rzeczy miało być zamknięcie 15 kwietnia 2023 r. ostatnich trzech elektrowni jądrowych: Emsland, Neckarwestheim i Isar.

REKLAMA

Niższe zużycie energii

Fraunhofer ISE wylicza, że łącznie odnawialne źródła energii wyprodukowały w 2023 r. około 260 TWh energii elektrycznej, czyli o około 7,2 proc. więcej niż w roku wcześniejszym (242 TWh). Udział OZE w energii zużytej wyniósł 57,1 proc., podczas gdy w 2022 r. było to 50,2 proc.

Instytut wskazuje, że oprócz energii elektrycznej trafiającej do sieci publicznej całkowita generacja energii elektrycznej netto obejmuje też produkcję własną przemysłu i handlu, głównie z wykorzystaniem gazu. Udział OZE w całkowitej produkcji energii elektrycznej netto, w tym w elektrowniach należących do przedsiębiorstw z sektora wytwórczego, górniczego i wydobywczego, wynosi około 54,9 proc. (w 2022 r było to 48,2 proc.).

Analitycy zauważają jednocześnie, że zużycie energii elektrycznej w Niemczech w ubiegłym roku wyniosło 457 TWh, czyli o około 26 TWh mniej niż w roku 2022. Jako prawdopodobna przyczynę spadku wskazują wysokie ceny energii elektrycznej i wyższe temperatury oraz wzrost zużycia energii słonecznej na własne potrzeby. Zaznaczają, że wyliczone obciążenie obejmuje zużycie energii elektrycznej i straty sieciowe, ale nie uwzględnia zużycia energii z elektrowni szczytowo-pompowych oraz zużycia własnego elektrowni konwencjonalnych.

Węgiel w odwrocie

Równolegle ze wzrostem udziału OZE w produkcji energii na potrzeby niemieckiego systemu elektroenergetycznego spada udział źródeł węglowych. Co prawda zwiększyły one produkcję w roku 2022 – ze względu na przestoje francuskich elektrowni jądrowych oraz zakłócenia na rynku energii spowodowane wojną w Ukrainie – ale w 2023 r. ich udział w miksie energetycznym znacznie się zmniejszył. Jak podaje Fraunhofer ISE, produkcja z węgla w listopadzie 2023 r. była o 27 proc. niższa niż w analogicznym miesiącu poprzedniego roku.

W całym 2023 r. produkcja energii z węgla brunatnego (trafiającej do publicznej sieci) spadła o około 27 proc. – ze 105,9 do 77,5 TWh. Do tego dochodzi 3,7 TWh energii wyprodukowanej na potrzeby własne przemysłu. Z kolei produkcja netto z elektrowni wykorzystujących węgiel kamienny wyniosła 36,1 TWh (-35 proc. r/r) i 0,7 TWh na potrzeby własne przemysłu. To o 21,4 TWh mniej niż w 2022 r.

Generacja energii elektrycznej z gazu ziemnego spadła nieco poniżej poziomu z 2022 r. i wyniosła 45,8 TWh (plus 29,6 na potrzeby własne przemysłu).

Rośnie pojemność magazynów energii

Ekspansja odnawialnych źródeł energii pociąga za sobą rosnące zapotrzebowanie na rozbudowę sieci i pojemność magazynową. Fraunhofer ISE zauważa silny wzrost w obszarze zdecentralizowanych systemów magazynowania energii instalowanych w celu gromadzenia energii wytwarzanej przez źródła wiatrowe i słoneczne.

Według szacunków niemieckiego instytutu w segmencie gospodarstw domowych moc zainstalowanych magazynów energii w ubiegłym roku wzrosła z 4,4 GW w 2022 r. do 7,6 GW. Pojemność magazynowania natomiast zwiększyła się z 6,5 GWh do 11,2 GWh.

Niemcy stanowią obecnie największy rynek domowych magazynów energii na świecie, jak wynika z analizy Bloomberg New Energy Finance. Na koniec 2022 r. według szacunków BNEF domowe baterie miało niemal 4/5 niemieckich prosumentów.

Jeśli chodzi o elektrownie szczytowo-pompowe w Niemczech, to ich moc wynosi obecnie około 6 GW.