Litwini mają swoją wersję Czystego Powietrza. Jakie dotacje można otrzymać?

Od 1 lipca mieszkańcy Litwy mogą składać wnioski o dofinansowanie na wymianę nieekologicznych kotłów grzewczych. Program skierowany jest do osób fizycznych, które zdecydowały się na wymianę przestarzałych, nieefektywnych źródeł ciepła na nowe, korzystające z odnawialnych źródeł energii.

Ministerstwo Energetyki Litwy przeznaczyło na realizację programu 8,5 mln euro. Program ma na celu wsparcie transformacji energetycznej gospodarstw domowych poprzez instalację bardziej ekologicznych źródeł ciepła. Korzystając ze wsparcia, mieszkańcy mogą wymienić przestarzałe źródła ciepła na nowe, co nie tylko ma zwiększyć ich komfort i obniżyć rachunki za ogrzewanie, ale także przyczynić się do poprawy jakości powietrza.

Nawet 4,2 tys. euro wsparcia dla gospodarstwa domowego

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez litewski resort energetyki, w ramach programu można uzyskać średnio 3,5 tys. euro (ok. 14 900 złotych) dotacji na instalację pompy ciepła. Dofinansowanie można uzyskać na pompy ciepła typu grunt-woda, woda-woda, powietrze-woda lub powietrze-powietrze, jeśli takie urządzenie  jest przeznaczone do ogrzewania budynku mieszkalnego. Jak wylicza ministerstwo, przykładowo instalacja pompy ciepła powietrze-woda o mocy do 7 kW może przynieść dotację w wysokości do 4,28 tys. euro (ok. 18 200 złotych).

REKLAMA

W przypadku zakupu i montażu kotła na biomasę piątej klasy średnie dofinansowanie wynosi około 1,5 tys. euro (ok. 6400 złotych).

Co ważne, wsparcie będą mogli otrzymać tylko ci mieszkańcy, którzy zainstalowali już nowe urządzenie i wraz z wnioskiem złożą dokumenty potwierdzające zakup i instalację urządzenia. W opinii resortu taki sposób przyznawania dofinansowania ma pozwolić na szybsze podejmowanie decyzji dotyczących modernizacji systemu grzewczego. Jak zapewnia ministerstwo, zagwarantuje też szybszą wypłatę wsparcia.

– Dzięki uproszczeniu procedury otrzymywania wsparcia, rekompensaty trafią do mieszkańców szybciej – w ciągu 30 dni kalendarzowych od złożenia wszystkich dokumentów – mówi litewski minister energii Žygimantas Vaičiūnas.

Niemal 20 mln euro wsparcia

Program cieszy się dużym zainteresowaniem – w poprzednich edycjach z dofinansowania na modernizację domowych systemów grzewczych skorzystało już ponad 6 tys. gospodarstw domowych. Wypłacono im w sumie ponad 19,6 mln euro dofinansowania, co pozwoliło na wymianę starych, zanieczyszczających środowisko kotłów na bardziej wydajne, wykorzystujące energię odnawialną urządzenia grzewcze.

Ministerstwo Energetyki Litwy planuje prowadzenie naborów do programu wymiany źródeł ciepła do końca 2029 r. Celem jest zainstalowanie nowoczesnych technologii grzewczych w około 20 tys. gospodarstw domowych, co ma przyczynić się do realizacji celów środowiskowych i budowy niezależności energetycznej.

REKLAMA

A jakie wsparcie dla prosumentów?

Równolegle na Litwie trwają nabory wniosków w programach dotacji dla prosumentów. Kraj ten właśnie zwiększył wsparcie dla mieszkańców inwestujących w instalacje fotowoltaiczne, przeznaczając na dofinansowanie dodatkowe 9,3 mln euro.

Nowe środki mają trafić do osób, które zdecydują się zainstalować systemy PV na swoich dachach lub w innych lokalizacjach (w ramach koncepcji wirtualnego prosumenta), a także tych, którzy zwiększą moc już działających instalacji. Program jest dostępny dla osób, które uruchomiły nowe instalacje PV lub zwiększyły moc istniejących po 1 lutego 2022 r.

Jak podkreśla Ministerstwo Energetyki Litwy, w ciągu niespełna pięciu miesięcy od ogłoszenia naboru, prosumenci złożyli ponad 19 tys. wniosków o dofinansowanie, których łączna wartość przekroczyła 43 mln euro. Niemal tysiąc odbiorców energii zwiększyło moc istniejących instalacji dzięki oferowanemu wsparciu. Łączna moc fotowoltaiki zainstalowana przez prosumentów na Litwie wzrosła o około 173 MW.

Ministerstwo już wcześniej ogłosiło wsparcie dla prosumentów na łączną kwotę 54 mln euro. Obecna edycja programu jest ostatnią w tym roku. Jednak litewski resort energii rozważa wdrożenie dodatkowego programu skierowanego do mieszkańców chcących zainstalować elektrownie słoneczne wraz z urządzeniami magazynującymi energię w miejscach, gdzie nie ma możliwości podłączenia do sieci dystrybucyjnej Energijos skirstymo operatorius (ESO).

Operator sieci zwróci pieniądze

Od 1 lipca 2025 r. na Litwie obowiązują nowe przepisy, które mają na celu przyspieszenie procesu instalacji odnawialnych źródeł energii. Zgodnie z nimi, spółka dystrybucyjna ESO ma zwrócić opłatę za przygotowanie warunków technicznych osobom, które zrealizują swoje inwestycje szybciej niż założono. ESO zobowiązuje się do zwrotu tych kosztów w ciągu 90 dni od zakończenia instalacji, a dla projektów zakończonych po 1 października – w ciągu 30 dni.

Nowe działania mają na celu przyspieszenie procesu inwestycji w OZE i zwiększenie efektywności wykorzystania sieci elektroenergetycznej w kraju.