Ustawa o CSIRE podpisana. Wirtualny prosument coraz bliżej

Ustawa z 21 maja 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzaniem centralnego systemu informacji rynku energii doprecyzowuje termin rozpoczęcia realizacji zadań przez uczestników rynku energii za pośrednictwem CSIRE. 

Centralny system informacji rynku energii (CSIRE) to system informacyjny mający na celu przetwarzanie informacji rynku energii na potrzeby realizacji jego procesów oraz wymiany informacji między użytkownikami systemu elektroenergetycznego. Termin uruchomienia CSIRE w Polsce wyznaczono na 1 lipca 2025 r. Prezydent RP Andrzej Duda w ubiegłym tygodniu podpisał ustawę z 21 maja 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzaniem centralnego systemu informacji rynku energii i innych ustaw.

Celem podpisanej ustawy jest wprowadzenie zmiany doprecyzowującej terminy rozpoczęcia realizacji zadań przez uczestników rynku energii za pośrednictwem CSIRE – wraz z niezbędnymi modyfikacjami, które mają służyć zachowaniu spójności przepisów.

REKLAMA

CSIRE od 1 lipca 2025

Termin uruchomienia centralnego systemu informacji rynku energii ustalony został na 1 lipca 2025 r. Powołano także operatora informacji rynku energii (OIRE), który odpowiada za budowę, uruchomienie i zarządzanie CSIRE. Funkcję tę powierzono spółce Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE).

Za przygotowanie projektu ustawy implementującej przepisy o CSIRE odpowiadało Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Jak wskazali autorzy podpisanej przez prezydenta regulacji, przyjęte rozwiązania umożliwią etapowe przystępowanie poszczególnych kategorii użytkowników rynku energii do realizacji zadań za pośrednictwem CSIRE. Proces ten ma się odbywać – w zależności od wielkości podmiotu – od lipca 2025 r. do października 2026 r.

Kto może wybrać termin przystąpienia do CSIRE?

Użytkownikami uprawnionymi, którzy zyskali możliwość wyboru terminu przystąpienia do CSIRE, są podmioty o liczbie punktów poboru energii przyłączonych do ich sieci nie większej niż 100 tys., tj. operatorzy systemu dystrybucyjnego niepodłączeni do sieci przesyłowej (OSDn). Wybór daty pozostawiono do ich decyzji, która ma wynikać z analizy biznesowej i oceny stopnia gotowości danego podmiotu do funkcjonowania z wykorzystaniem CSIRE.

Ostatecznym terminem rozpoczęcia realizacji zadań za pośrednictwem CSIRE przez wszystkie podmioty, niezależnie od liczby posiadanych przez nie punktów poboru energii, będzie według ustawy 19 października 2026 r.

Przystępowanie do CSIRE ma następować zgodnie z następującym harmonogramem:

• 1 lipca 2025 r. – uruchomienie CSIRE, okno 1 opcjonalne dla użytkowników uprawnionych;
• 1 marca 2026 r. – okno 2 opcjonalne dla użytkowników uprawnionych;
• 1 lipca 2026 r. – okno 3 opcjonalne dla użytkowników uprawnionych;
• 19 października 2026 r. – ostateczny termin przystąpienia do CSIRE dla wszystkich użytkowników, w tym dla użytkowników uprawnionych, którzy nie skorzystali z wcześniejszych okien opcjonalnych.

Jak będą rozliczani prosumenci wirtualni?

W ustawie uregulowano też związane z wprowadzeniem CSIRE kwestie skrócenia czasu przeprowadzenia zmiany sprzedawcy energii elektrycznej (do 24 godzin) oraz przejścia na nowy, korzystniejszy dla odbiorcy model sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej. Przepisy umożliwiają odbiorcy końcowemu skorzystanie z tych rozwiązań od chwili przystąpienia poszczególnych kategorii użytkowników uprawnionych rynku energii do realizacji zadań za pośrednictwem CSIRE.

Zmiany obejmują także nowe zasady rozliczeń dla prosumentów wirtualnych. Od lipca br. do 19 października 2026 r. będą oni mogli funkcjonować tylko na terenie jednego operatora systemu dystrybucyjnego. To oznacza, że instalacja i miejsce zużycia energii będą musiały znajdować się na terenie tego samego operatora. Jak tłumaczą autorzy nowych regulacji, to ograniczenie wynika z początkowego braku pełnego wdrożenia CSIRE.

REKLAMA

Po 19 października 2026 r. wejdzie w życie ujednolicony mechanizm rozliczeń bazujący na danych z CSIRE.

Wirtualny prosument w energetyce wiatrowej będzie później

Ustawa przesuwa również termin wprowadzenia obowiązku, któremu będą podlegać inwestorzy w energetyce wiatrowej. Mianowicie będą oni zobligowani do zaoferowania energii z co najmniej 10% mocy zainstalowanej mieszkańcom gminy na zasadach prosumenta wirtualnego po cenach wynikających z kosztów budowy. Obowiązek ten miał dotyczyć inwestorów, którzy pozwolenie na budowę farmy wiatrowej dostaną po 2 lipca 2025 r., jednak w nowelizacji termin ten przesunięto na 20 października 2026 r.

Ponadto ustawa nowelizująca przewiduje zmiany w ustawie o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych. Wprowadzono możliwość wypłaty zaliczek na poczet rekompensat.
.
.

.

Zmieniono również ustawę o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego. Nowe brzmienie przepisów ma usuwać wątpliwości interpretacyjne co do kręgu pracowników uprawnionych do skorzystania z osłon.

Ustawa podpisana przez prezydenta wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Wyjątkiem są przepisy, dla których przewiduje ona inny termin wejścia w życie.