W tych miastach oddychało się najgorzej. Nowy ranking

Pomimo ciepłej zimy smog dusił mieszkańców wielu miejscowości w Polsce. Najgorszym powietrzem w tym sezonie zimowym oddychali mieszkańcy miast położonych w południowo-zachodniej części kraju. Mimo bardzo złego stanu powietrza rząd zdecydował się na zawieszenie wprowadzonych wcześniej norm jakości węgla.

Wykonana przez ekspertów Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) i Heal Polska analiza ostatniego sezonu grzewczego pokazuje, że najwięcej smogowych rekordzistów znajduje się na południu kraju. To Nowa Ruda, Sucha Beskidzka i Żywiec, gdzie mieszkańcy oddychali mocno zanieczyszczonym powietrzem aż przez ponad 2–3 miesiące.  Tymczasem zdaniem lekarzy wystarczy tylko kilka godzin wdychania smogu, by pojawiły się złe samopoczucie, bóle głowy, ataki astmy i duszności.

85 proc. miejscowości z przekroczoną normą

Na 211 miejscowości objętych monitoringiem pyłów zawieszonych PM10 aż 180 nie spełniało rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczącej maksymalnej liczby „dni smogowych”, czyli dni o zbyt wysokim stężeniu pyłu PM10. Najgorszy stan powietrza odnotowano w Nowej Rudzie (96 dni z przekroczeniem normy WHO), Suchej Beskidzkiej (79 dni) oraz Żywcu (72 dni). Najwyższe średnie stężenie dobowe pyłu PM10 – odnotowane w Żywcu – było niemal 5-krotnie wyższe, niż zaleca WHO.

REKLAMA

PAS i Heal Polska zaznaczają, że sytuacja taka wystąpiła, mimo że wielu mieszkańców oszczędzało opał, obniżając temperaturę w domach, a zima była dość łagodna. Ostatni rok miał aż o 1/5 mniej dni sprzyjających smogowi niż pięć lat wcześniej (średnia temperatura poniżej 0 st. C, wiatr poniżej 3 m/s).

– Pomimo wyjątkowo ciepłej zimy okazało się, że sezon grzewczy 2022/2023 dla mieszkańców wielu miejscowości był bardzo ciężki. Tradycyjnie w czołówce widzimy te same miejscowości: Nową Rudę, Suchą Beskidzką czy Żywiec i Pszczynę. Ale ważne jest, byśmy ujrzeli problem szerzej: te miasta są reprezentantami setek polskich miejscowości, gdzie zanieczyszczenie powietrza wciąż jest bardzo wysokie, ale brakuje tam danych pomiarowych – komentuje ranking Anna Dworakowska z Polskiego Alarmu Smogowego.

Skutki zdrowotne

Weronika Michalak z Heal Polska podkreśla, że dużo mówi się o chorobach przewlekłych z powodu smogu, niewiele jednak (albo wcale) o konsekwencjach narażenia krótkoterminowego. – Niesłusznie, bo przekroczenia dopuszczalnych limitów wskazują, że ten problem to chleb powszedni mieszkańców polskich miast. To, że my lub nasze dzieci są rozdrażnione, zirytowane, boli nas głowa, może być konsekwencją oddychania zanieczyszczonym powietrzem. Niestety jednodniowa ekspozycja może prowadzić nawet do poważnych skutków zdrowotnych, np. udaru mózgu czy zawału serca. Ten wpływ widać wyraźnie w badaniach i statystykach szpitalnych – wskazuje.

Nawet krótkotrwały wzrost stężenia drobnych pyłów zawieszonych o 10 µg/m3 przekłada się na wzrost ryzyka zgonu z powodu udaru mózgu aż o 11 proc. – Gołym okiem widać, że w okresie grzewczym w miejscach i regionach, które są eksponowane na zanieczyszczenia powietrza, wzrasta liczba osób chorych i zgonów – podsumowuje lek. Tomasz Karauda, specjalista chorób wewnętrznych.

REKLAMA

Rząd zawiesił normy antysmogowe

Poprawa jakości powietrza to proces wymagający działań na wszystkich szczeblach politycznych. Niestety z końcem kwietnia rząd przedłużył zawieszenie norm jakości węgla o trzy miesiące. Oznacza to, że węgiel marnej jakości trafi do pieców i kotłów również w nadchodzącym sezonie grzewczym. PAS i Heal Polska podkreślają, że decydenci powinni wyciągnąć lekcję z analizy sezonu smogowego 2022/2023 – nie można doprowadzić do sytuacji, w której do domowych pieców znów trafi odpad węglowy, węgiel brunatny czy śmieci.

Organizacje wskazują, że ważna jest także współpraca polityków i sektora zdrowia w działaniach na rzecz czystego powietrza. Jeszcze w tym roku będą oni mieli okazję wykazać się zaangażowaniem poprzez poparcie nowych standardów jakości powietrza UE zgodnych z zaleceniami WHO.

Lista miast z najwyższą liczba dni smogowych (średniodobowo PM10 powyżej 45 ug/m3, okres 1.10.2022–31.03.2023):

1. Nowa Ruda – 96 dni
2. Sucha Beskidzka – 79 dni
3. Żywiec – 72 dni
4. Pszczyna – 60 dni
5. Nowy Targ – 59 dni
6. Nowe Miasto Lubawskie – 57 dni
7. Lwówek Śląski – 53 dni
8. Zabierzów – 52 dni
9. Mosina – 50 dni
10. Oświęcim – 50 dni
11. Wodzisław Śląski – 49 dni
12. Nowy Sącz 49 – dni
13. Zdzieszowice – 44 dni
14. Piotrków Trybunalski – 42 dni
15. Radomsko – 41 dni.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.