Recykling paneli fotowoltaicznych. Będą zmiany w przepisach

Rząd przygotuje projekt zmian w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Planowane zmiany w przepisach obejmują m.in. zasady recyklingu paneli fotowoltaicznych. Za sfinansowanie zagospodarowania niektórych zużytych paneli mają odpowiadać ich użytkownicy, o ile nie będą nimi gospodarstwa domowe.

O ile instalacje fotowoltaiczne w Polsce są w większość stosunkowo nowe, o tyle z pewnością warto już teraz zadbać o przejrzysty i skuteczny krajowy system recyklingu starszych bądź uszkodzonych modułów PV, które nie nadają się już do dalszej eksploatacji – lub które właściciele chcą po prostu usunąć, aby zastąpić je nowszymi i wydajniejszymi modułami. Zmiany w zakresie postępowania ze zużytymi panelami fotowoltaicznymi ma wprowadzić nowy projekt nowelizacji ustawy o o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, za którego przygotowanie odpowiada Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ).

Resort klimatu podkreśla, że nowy projekt ma na celu wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/884 z 13 marca 2024 r. nowelizującej dyrektywę 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zmiana unijnej dyrektywy była konsekwencją wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 25 stycznia 2022 r. w sprawie C-181/20, w którym Trybunał stwierdził nieważność art. 13 ust. 1 dyrektywy 2012/19/UE w zakresie, w jakim dotyczy on paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu w okresie od 13 sierpnia 2005 r. do 13 sierpnia 2012 r.

REKLAMA

Obecny stan prawny dotyczący zagospodarowania odpadów elektronicznych

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym obowiązek finansowania zagospodarowania odpadów z paneli fotowoltaicznych co do zasady spoczywa na producentach, importerach lub spełniających określone obowiązki przedsiębiorcach wprowadzających sprzęt na rynek. Te podmioty mają obowiązek zapewnienia finansowania i organizacji zbierania, transportu oraz recyklingu zużytego sprzętu, w tym paneli fotowoltaicznych. Firmy podlegające temu obowiązkowi powinny uczestniczyć w systemie zbierania odpadów, np. poprzez wniesienie opłat do odpowiednich systemów kolekcji i recyklingu, lub samodzielne organizować takie działania.

Z informacji przekazanych przez MKiŚ wynika, że obecnie funkcjonuje podział obowiązków pomiędzy wprowadzającego sprzęt i właściciela zużytego sprzętu – w zależności od tego, czy odpad powstał ze sprzętu wprowadzonego do obrotu do 13 sierpnia 2005 r. (jest to tzw. sprzęt dawny) czy po tej dacie – zgodnie z art. 18 i 19 ustawy o zużytym sprzęcie.

Sprzęt dla gospodarstw domowych

Według art. 18 ustawy podmiot, który wprowadza do obrotu sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, jest zobowiązany do zorganizowania i sfinansowania odbioru zużytego sprzętu oraz jego przetwarzania. Przy tym jeżeli odpad powstał ze sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych wprowadzonego do obrotu do 13 sierpnia 2005 r. (sprzęt dawny), obowiązek ten w odniesieniu do wprowadzającego sprzęt stosowany jest „w stosunku do sprzętu należącego do tej samej grupy sprzętu co sprzęt przez niego wprowadzony do obrotu, proporcjonalnie do jego udziału w masie wprowadzonego do obrotu sprzętu należącego do tej grupy”.

Natomiast jeśli odpad powstał ze sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych wprowadzonego do obrotu po 13 sierpnia 2005 r., wówczas obowiązek sfinansowania odbioru i przetwarzania dotyczy wprowadzającego sprzęt „w stosunku do sprzętu, który został przez niego wprowadzony do obrotu”.

Sprzęt inny niż dla gospodarstw domowych

Natomiast zgodnie z art. 19 ustawy podmiot, który wprowadza do obrotu sprzęt inny niż przeznaczony dla gospodarstw domowych, jest zobowiązany do zorganizowania i sfinansowania zbierania oraz przetwarzania zużytego sprzętu pochodzącego od użytkowników innych niż gospodarstwa domowe powstałego ze sprzętu, który został przez niego wprowadzony do obrotu po 13 sierpnia 2005 r. (przy tym ustawa dopuszcza inny podział obowiązków, jeśli zostanie to wskazane w umowie zawartej między dostawcą sprzętu i jego użytkownikiem).

Jakie zmiany wprowadzi nowelizacja ustawy?

Informując o planowanych zmianach w krajowych przepisach, Ministerstwo Klimatu i Środowiska podkreśla, że dyrektywa 2024/884 utrzymuje zasadę formalnego podziału obowiązków między wprowadzającego sprzęt i jego użytkownika, jednak zmianie powinny ulec daty graniczne.

REKLAMA

Zgodnie z przygotowywanymi zmianami w przepisach za sprzęt dawny uznawany ma być zużyty sprzęt w postaci:

1. sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, wymienionego w załączniku nr 6 do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, wprowadzonego do obrotu do 13 sierpnia 2005 r.;
2. paneli fotowoltaicznych stanowiących sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, wprowadzonych do obrotu przed 1 stycznia 2016 r.;
3. sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych innego niż wymieniony w załączniku nr 6, wprowadzonego do obrotu przed 1 stycznia 2018 r.

W załączniku nr 6 do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym znajdziemy obecnie następujące pozycje: 1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, 2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, 3. Sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, 4. Sprzęt konsumencki i panele fotowoltaiczne, 5. Sprzęt oświetleniowy, 6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne, z wyjątkiem wielkogabarytowych stacjonarnych narzędzi przemysłowych, 7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy. 8. Wyroby medyczne, z wyjątkiem wszelkich wyrobów wszczepionych i zainfekowanych, 9. Przyrządy do monitorowania i kontroli. 10. Automaty wydające.

Ci użytkownicy będą musieli sfinansować zagospodarowanie zużytych paneli PV

Ministerstwo tłumaczy, że konsekwencją planowanych zmian w przepisach będzie nałożenie na użytkowników paneli fotowoltaicznych – innych niż przeznaczone dla gospodarstw domowych – obowiązku sfinansowania zagospodarowania wytworzonych przez nich odpadów powstających z paneli wprowadzonych do obrotu od 13 sierpnia 2005 r. do 31 grudnia 2015 r.

Jak informuje MKiŚ, skutkiem nowych przepisów ma być zapewnienie popytu na usługi zbierania i przetwarzania zużytego sprzętu. Resort klimatu zauważa, że przepisy jednocześnie nakładają na wprowadzających sprzęt elektryczny i elektroniczny obowiązek osiągnięcia minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu, a następnie jego odzysku oraz przygotowania do ponownego użycia i recyklingu.

Za opracowanie projektu zmian w ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym ma odpowiadać wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska. Planowany termin przyjęcia projektu ustawy przez Radę Ministrów to drugi lub trzeci kwartał 2025 r.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.