Jest nowy obowiązek dla producentów energii odnawialnej i jest problem

Jest nowy obowiązek dla producentów energii odnawialnej i jest problem
Eesti Energia

Z początkiem tego roku na wytwórców energii odnawialnej w większych instalacjach OZE został nałożony obowiązek codziennego raportowania do operatora sieci prognoz dotyczących generacji. Ten obowiązek powoduje jednak problemy.

Od 1 stycznia 2021 roku producentów energii odnawialnej z całej Polski obowiązują nowe przepisy dotyczące przysyłania danych o energii elektrycznej wytwarzanej i wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej, wynikające z tzw. wytycznych SOGL (System Operation Guidelines), które stanowią część rozporządzenia Komisji Europejskiej regulującego kwestie związane z pracą systemu przesyłowego.

Wytyczne SOLG obejmują wytwórców, których wartość mocy zainstalowanej źródła wytwórczego energii elektrycznej jest większa lub równa 200 kW. Nowe prawo nie dotyczy więc m.in. prosumentów.

REKLAMA

Wymogi dotyczące danych przekazywanych przez użytkowników sieci, wynikające z rozporządzenia Komisji Europejskiej 2017/1485 z dnia 2 sierpnia 2017 r., zaimplementowane zostały w aktualizacjach Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej (w przypadku OSD) oraz w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (w przypadku OSP).

Prognozy zbierane w ramach obowiązku SOGL operatorzy mają wykorzystywać do bilansowania sieci. OSD przekazują je do Polskich Sieci Elektroenergetycznych, czyli operatora sieci przesyłowej (OSP).

Tatiana Kurosz z Polskiego Towarzystwa Rozdziału i Przesyłu Energii Elektrycznej, informuje, że obowiązek wymiany danych planistycznych wynika z Kodeksu Sieci SOGL i jest implementowany w kraju przez OSP.

– OSP wykorzystuje pozyskane dane do zapewnienia odpowiedniego bilansu mocy w KSE. OSD są uczestnikami procesu wymiany danych planistycznych, które w OSD są weryfikowane, agregowane i następnie przekazywane do OSP oraz są także wykorzystywane przez OSD dla potrzeb prowadzenie ruchu sieci dystrybucyjnej – wyjaśnia Tatiana Kurosz z PTPiREE.  

Jak w praktyce jest realizowany ten obowiązek? Wytwórcy energii, których objął, wskazują na problemy związane z codziennym raportowaniem prognoz produkcji energii do operatorów sieci.

Jak mówi w rozmowie z portalem Gramwzielone.pl Mirosław Kulak, prezes Polskiej Izby Małej Energetyki Odnawialnej, problemem, z którym zetknęło się wielu producentów zielonej energii z instalacji o mocy ponad 200 kW, okazuje się brak narzędzi, które umożliwiłyby im generowanie odpowiedniej jakości danych.

O ile ten problem w mniejszym stopniu może dotyczyć właścicieli biogazowni czy hydroelektrowni, które charakteryzują się bardziej przewidywalną generacja, o tyle trudniejsze może być tworzenie odpowiedniej jakości danych zwłaszcza w przypadku turbin wiatrowych.

W efekcie w pierwszych miesiącach po wprowadzeniu obowiązku SOGL do operatorów sieci trafiały często niedokładne prognozy – bazujące na kopiowaniu danych z zeszłego roku czy po prostu kopiowano te same wartości. 

– Jakość przekazywanych danych oraz stopień wypełnienia obowiązku przez wytwórców jest monitorowany i aktualnie analizowany. W związku z tym, że obowiązek przekazywania danych wynikający z Kodeksu Sieci SOGL uruchomiony został z dniem 1 stycznia br., w przypadku braku danych OSD zwracają się z przypomnieniem do wytwórców, którzy go nie realizują – informuje Tatiana Kurosz z PTPiREE.

Reklama

Gdzie szukać paneli fotowoltaicznych?

Poniżej przedstawiamy ranking serwisu Oferteo.pl dotyczący 18 343
firm instalujących panele fotowoltaiczne, najlepszych w 2020 roku w
poszczególnych miastach:

PIMEO wyszło naprzeciw problemom związanym z nowym obowiązkiem, opracowując procedury wysyłania prognoz i odciążając w tym zakresie swoich członków.

Na rynku pojawiły się też firmy, które oferują usługi raportowania prognoz w ramach obowiązku SOGL. Jak zwraca uwagę Daniel Perkowski z firmy Wind Audit, która tworzy prognozy dla wytwórców energii na potrzeby realizacji obowiązku SOGL, aby realizować prognozowanie generacji w sposób dokładny, niezbędne są precyzyjne informacje dotyczące charakteru źródła.

– W przypadku elektrowni wiatrowych będą to długość i szerokość geograficzna, moc znamionowa, średnica rotora, wysokość wieży, parametr szorstkości terenu, a także straty poniesione w przesyle, jak również energia zużywana na potrzeby własne. Prognozy są obliczane w oparciu o średnią prędkość wiatru na danej wysokości w określonym czasie, gęstości powietrza oraz innych parametrów meteorologicznych. W przypadku elektrowni fotowoltaicznych istotne informacje to lokalizacja, moc znamionowa, typ zainstalowanych modułów PV, azymut, kąt nachylenia, straty w przesyle oraz potrzeby własne. Podstawowe dane to godzina wschodu i zachodu słońca, kąt padania promieni słonecznych, irradiacja, temperatura oraz inne współczynniki. Jeśli chodzi o źródła o stałym charakterze pracy, np. elektrownie biogazowe, MEW lub inne – tutaj prognozowanie jest dokonywane w oparciu o plany ewentualnych czynności serwisowych – wylicza Daniel Perkowski.

Jego firma realizuje obowiązki wynikające z SOGL dla operatorów odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy około 750 MW  – nie tylko dla małych wytwórców, ale także dla dużych, międzynarodowych grup energetycznych, które posiadają w naszym kraju swoje instalacje OZE.

Korzystanie z usług takich firm jak Wind Audit sprawia, że wytwórca nie musi martwić się o kwestie związane z raportowaniem. Wiąże się to jednak z opłatą, która podnosi koszty operacyjne. Z drugiej strony tworzenie analiz we własnym zakresie może wiązać się z kosztami wynikającymi z zakupu odpowiedniego oprogramowania.

REKLAMA

Prognozowanie produkcji energii elektrycznej jest wykonywane za pomocą zaawansowanych algorytmów uczenia maszynowego w oparciu o dynamiczne modele meteorologiczne oraz charakterystykę źródła. Każdorazowo istotne są również informacje o planowanych przerwach w pracy źródeł – mówi Daniel Perkowski.

Mirosław Kulak z PIMEO wskazuje też na brak jednolitych systemów u operatorów sieci, co umożliwiłoby automatyzację procesu wysyłki prognoz. Ten problem dotyka zwłaszcza wytwórców posiadających swoje instalacje na terenie działalności różnych operatorów sieci.

Operatorzy dotąd nie wprowadzili jednolitych procedur w zakresie przyjmowania danych. W efekcie proces raportowania prognoz wygląda u nich inaczej.  

Wyzwaniem stojącym przed operatorami systemów dystrybucyjnych jest ustandaryzowanie sposobu przyjmowania danych oraz ich godzinowej reprezentacji. Najwygodniejszym rozwiązaniem z punktu widzenia użytkownika jest możliwość przesyłania danych za pomocą interfejsu API lub z wykorzystaniem poczty mailowej – przekonuje Daniel Perkowski z firmy Wind Audit.

Na konieczność rozwiązania problemu wynikającego z braku jednolitych procedur u OSD zwraca uwagę również Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW).

– Wdrażane przez OSD rozwiązania okazały się niepełne i wzajemnie niekompatybilne, co często uniemożliwia automatyzację procesu przekazywania danych i w praktyce przekłada się na konieczność ręcznego ich wprowadzania. Dlatego zasadna z punktu widzenia wytwórców byłaby harmonizacja standardów przesyłanych danych i stworzenie spójnych wymagań obowiązujących wszystkich operatorów systemów dystrybucyjnych oraz OSP. Powinno to wyeliminować różnice w zakresie stosowanych przez nich rozwiązań i danych potrzebnych do sprawnego przekazywania planów – ocenia Janusz Gajowiecki z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.

PSEW wskazuje na konieczność wprowadzenia okresu przejściowego, aby uporządkować i ustrukturyzować proces wdrożenia zmian. Chodzi o to, aby wszyscy uczestnicy rynku mieli czas na dostosowanie się do nowych rozwiązań.

– Niezbędne jest też przygotowanie, przetestowanie i wprowadzenie jednolitych i spójnych na obszarze całej Polski narzędzi informatycznych w postaci zaawansowanych technologicznie i bezobsługowych platform służących do wymiany wymaganych informacji. Brak takich rozwiązań może skutkować chaosem przy przekazywaniu i wykorzystaniu danych, a także nadmiernym wzrostem kosztów – wylicza Janusz Gajowiecki.

O plany związane z usprawnieniem procesu związanego z realizacją obowiązku SOGL portal Gramwzielone.pl zapytał kilka tygodni temu URE, jednak do tej pory nie otrzymaliśmy w tej sprawie odpowiedzi.

Na nasze pytania odpowiedziało natomiast dwóch z czterech największych krajowych operatorów systemu dystrybucyjnego – Enea Operator i Energa Operator, a także Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej.

Danuta Tabaka, rzecznik prasowy Enei Operator, podkreśla, że reprezentowana przez nią firma już w październiku ubiegłego roku podjęła działania wspierające wytwórców w wypełnieniu obowiązku SOGL.

Zdawaliśmy sobie sprawę, że nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej początkowo może sprawiać trudności wytwórcom oraz spowoduje wiele pytań i wzbudzi wątpliwości. W związku z tym  wysłaliśmy do wszystkich wytwórców z terenu naszego działania pismo informujące o obowiązku nadsyłania danych. W piśmie zawarliśmy instrukcję, czym są nowe wytyczne SOGL i o jakie dane będziemy prosić – informuje Danuta Tabaka.

– Dodatkowo w grudniu na ogólnodostępnej platformie internetowej udostępniliśmy wytwórcom webinarium. Umożliwiliśmy także zadawanie pytań w formie komentarzy i czatu. Stworzyliśmy specjalny formularz do wpisywania danych w formie arkusza kalkulacyjnego a także adres e-mail, gdzie odpowiadamy na spływające do nas pytania – dodaje.

Obecnie Enea Operator ma pracować nad portalem dla wytwórców, który ma stać się wygodnym narzędziem do przekazywania danych wymaganych wytycznymi i który ma zostać uruchomiony w najbliższym czasie.

Oczywiście uruchomienie platformy poprzedzimy webinariami, które pomogą wytwórcom poruszać się po nowym narzędziu informatycznym – informuje Danuta Tabaka.

Portalu dla wytwórców w znaczący sposób ułatwi jego użytkownikom cały proces. Portal udostępni wytwórcom dostęp do wszystkich niezbędnych informacji o posiadanych źródłach wytwórczych. Pozwoli na bieżącą aktualizację danych, a także po akceptacji przez wytwórcę automatycznie prześle oczekiwane informacje do naszej spółki – dodaje rzeczniczka Enei Operator.

O przygotowaniach podjętych w celu lepszego wdrożenia procedur związanych z obowiązkiem SOGL poinformowała nas również Energa.

Dyrektor biura prasowego Energi, Krzysztof Kopeć, informuje, że stosowna aktualizacja IRiESD Energi Operatora, która obowiązuje od dnia 1 stycznia 2021 r., została we wrześniu ubiegłego roku poddana konsultacjom społecznym przed jej złożeniem do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

– Wszelkie niezbędne informacje służące realizacji obowiązków wynikających z nowych przepisów oraz wytyczne dotyczące obecnego sposobu przekazywania danych można znaleźć na stronie EOP. Dostępny jest również adres mailowy, na który można kierować ewentualne pytania związane z przekazywaniem danych – wymienia Krzysztof Kopeć.

Energa Operator – podobnie jak Enea Operator – ma pracować nad budową odpowiedniego portalu wymiany danych, który według zapowiedzi biura prasowego Energi powinien zostać uruchomiony w tym roku.

Tatiana Kurosz z PTPiREE potwierdza, że aktualnie na poziomie OSP i OSD mają być analizowane działania, które operatorzy mogą wdrożyć w celu usprawnienia procesu wymiany danych.

Prowadzone mają być także rozmowy z zainteresowanymi organizacjami zrzeszającymi wytwórców w celu identyfikacji problemów i oczekiwań, które nie były zgłaszane na etapie konsultacji.

– Na ich bazie podjęte zostaną starania mające na celu wdrożenie wspólnie wypracowanych optymalnych rozwiązań – zapewnia Tatiana Kurosz.

redakcja@gramwzielone.pl


© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.