Spółdzielnia energetyczna – jakie korzyści daje ta forma działalności?
W poprzednim artykule przedstawialiśmy na przykładach, jak działa spółdzielnia i jak to się dzieje, że rozliczenie energii elektrycznej w ramach spółdzielni może być opłacalne. Tutaj zwrócimy uwagę na kilka przykładowych regulacji prawnych, które czynią spółdzielnię energetyczną atrakcyjną platformą współpracy odbiorcy i wytwórcy energii z OZE, wskażemy, kto może ze spółdzielni skorzystać, a także jakie zmiany (wyjątkowo na lepsze) nas czekają.
Do założenia spółdzielni energetycznej wystarczą trzy spółki – z czego przynajmniej jedna będzie wytwórcą energii z OZE (czyli będzie posiadać swoją instalację OZE, np. PV, wiatrową, biogazownię), a pozostałe będą odbiorcami. Aby podmioty te mogły skorzystać z licznych udogodnień, jakie niesie ze sobą członkostwo w spółdzielni, muszą spełnić kilka warunków. Przede wszystkim zarówno licznik wytwórcy (PPE), jak i liczniki odbiorcy powinny się znajdować w tej samej lub bezpośrednio sąsiadującej gminie oraz być wpięte do sieci tego samego operatora sieci dystrybucyjnej.
Spółdzielnia energetyczna może być bardzo korzystnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców oraz wytwórców mających źródło OZE niedaleko odbiorcy. Nie jest konieczne angażowanie dużej liczby podmiotów, aby stworzyć spółdzielnię i czerpać z tego tytułu profity.
Przykład:
Spółka A jest spółką z o.o. zajmującą się obróbką tworzyw sztucznych w Piasecznie. Jednocześnie na terenie gminy inwestor jest zainteresowany posadowieniem instalacji fotowoltaicznej(PV) o mocy 5 MW. Wystarczy, że inwestor oraz odbiorca dobiorą jeszcze jedną spółkę z terenu gminy Piaseczno lub sąsiedniej (może to być np. inna spółka odbiorcy), aby mogli założyć spółdzielnię i korzystać z przywilejów, jakie daje.
Spółdzielnia energetyczna platformą współpracy odbiorców i wytwórców energii z OZE
Spółdzielnię energetyczną można nazwać platformą współpracy wytwórców i odbiorców energii znajdujących się w bliskim sąsiedztwie. Moim zdaniem nieadekwatne jest mówienie o „lokalnych” odbiorcach energii czy też „lokalnych” wytwórcach energii. Zarówno wytwórca, jak i odbiorcą mogą być podmiotami działającymi na terenie całego kraju, Europy czy też świata. Istotne jest, aby miejsce poboru energii i miejsce wytwarzania energii znajdowały się w niedaleko siebie (ta sama lub sąsiednia gmina).
Zachęty i zwolnienia dla spółdzielni energetycznych
Energia wytworzona i zużyta przez członków spółdzielni energetycznej korzysta z licznych zwolnień i udogodnień przewidzianych prawem (krajowym i europejskim).
Energia wytworzona w ramach instalacji OZE należącej do członka spółdzielni (lub do samej spółdzielni) i zbilansowana ze zużyciem energii eklektycznej przez innego członka spółdzielni jest znacznie tańsza, bo nie nalicza się od niej:
- opłaty mocowej,
- opłaty OZE,
- opłaty kogeneracyjnej,
- zmiennych opłat dystrybucyjnych.
Dodatkowo spółdzielnia energetyczna (jej członkowie) jest aktualnie jedynym podmiotem który korzysta z systemu opustów.
Gwarancja przyłączenia instalacji OZE do sieci instalacji
O atrakcyjności spółdzielni mogą przesądzić planowane zmiany w prawie. Jeden z projektowanych zapisów stanowi, że operator sieci dystrybucyjnej będzie zobligowany wydać (tzn. nie będzie mógł odmówić wydania) warunki przyłączenia instalacji OZE do sieci, jeśli dana instalacja będzie wytwarzać energię elektryczną w ramach spółdzielni energetycznej oraz umożliwi przynajmniej w 50 proc. godzinowe bilansowanie ilości wytwarzanej i zużywanej energii w ramach tej spółdzielni energetycznej.
Wymóg zbilansowania 50 proc. wytworzonej energii elektrycznej może być dość wygórowanym wymogiem, ale wciąż możliwym do spełnienia, zwłaszcza w spółdzielniach energicznych składających się z mniejszej liczby członków.
Ułatwienia dla gmin
Kolejną zmianą w dobrym kierunku ma być przesądzenie, że energia elektryczna nabywana przez gminę w ramach spółdzielni energetycznej nie będzie podlegała rygorom prawa zamówień publicznych. Zmiana ta ma zachęcić gminy do udziału w spółdzielniach energetycznych.
Więcej informacji na temat spółdzielni energetycznych na szkoleniu, które odbędzie się już 13 czerwca 2023 r. (link).
Autor artykułu:
Witold Chmarzyński
radca prawny, wspólnik zarządzający CCLaw – kancelarii prawnej specjalizującej się w OZE
