„Mobilne płuca” ruszają w Polskę. Kampania PAS dotrze do małych miast i wsi

Polski Alarm Smogowy rozpoczął siódmą edycję kampanii „Zobacz, czym oddychasz”, w ramach której mobilne modele płuc pojawią się w 28 miejscowościach w 13 województwach.

Jak podkreślają organizatorzy, instalacje trafią przede wszystkim do gmin wiejskich i mniejszych miast, gdzie brakuje stacji pomiaru jakości powietrza i gdzie świadomość zagrożeń związanych ze smogiem jest najniższa.

Jak co roku, modele płuc będą prezentować poziom zanieczyszczenia powietrza, zmieniając kolor białej materii filtrującej powietrze na grafitowy lub czarny, zależnie od stężenia pyłów. Każda instalacja pozostanie w danej lokalizacji przez około cztery tygodnie.

REKLAMA

Jak działa instalacja?

Dwumetrowy model płuc imituje oddychanie za pomocą wentylatorów zasysających powietrze przez warstwę białej flizeliny. To na niej osadzają się zanieczyszczenia obecne w atmosferze. Zmiana koloru materiału wskazuje poziom smogu w danej lokalizacji, umożliwiając mieszkańcom ocenę jakości powietrza w sposób wizualny.

Współpraca z samorządami i działania edukacyjne

Tegoroczna kampania realizowana jest przy współpracy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego oraz Urzędu Miasta Warszawy. Organizatorzy podkreślają, że instalacje pojawiają się na zaproszenie lokalnych władz, które chcą zwiększyć świadomość mieszkańców przez organizację wydarzeń informacyjno-edukacyjnych.

W ramach mazowieckiej części projektu przewidziano szkolenia dla urzędników i ekodoradców z 69 gmin Metropolii Warszawskiej dotyczące wdrażania uchwały antysmogowej oraz działań związanych z ochroną mieszkańców przed smogiem i ubóstwem energetycznym.

Instalacje antysmogowych płuc pojawią się m.in. w siedmiu gminach województwa mazowieckiego, zostaną ustawione także w czterech warszawskich dzielnicach – na terenie pięciu szkół. To działanie jest elementem projektu finansowanego z Krajowego Planu Odbudowy, obejmującego również termomodernizacje placówek oświatowych i programy edukacyjne dla uczniów, rodziców oraz nauczycieli.

REKLAMA

Smog poważnym wyzwaniem w mniejszych miastach i uzdrowiskach

Według danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w 2024 r. średnie roczne stężenia pyłu PM10 wzrosły o 7% względem roku poprzedniego, mimo ogólnego trendu spadkowego.

Organizatorzy kampanii wskazują, że problem zanieczyszczenia powietrza szczególnie dotyka mniejszych miejscowości, które przodują w statystykach smogowych. Rzecznik PAS Piotr Siergiej podkreśla, że ważne jest, aby instalacje mobilnych płuc trafiły do wsi i małych miast, w których nie ma pomiaru jakości powietrza.

Po raz pierwszy w historii kampanii mobilne płuca trafiły do miejscowości uzdrowiskowej – Cieplic Śląskich-Zdroju. Organizatorzy zwracają uwagę, że mimo leczniczego charakteru takich miejsc także one narażone są na epizody smogowe, co może wpływać na zdrowie przyjeżdżających tam kuracjuszy.

Ambasadorzy i partnerzy

Do współpracy przy kampanii zaproszono środowisko naukowe i medyczne. Ambasadorami projektu zostali m.in. specjaliści w zakresie chorób dziecięcych, alergologii, hematologii i zdrowia publicznego. W działania zaangażowane są także organizacje związane z chorobami układu oddechowego oraz Europejskie Centrum Czystego Powietrza.

Partnerami kampanii są Allegro Foundation, Clean Air Fund oraz Fundacja Better Future, a także Edukacyjna Sieć Antysmogowa NASK. W województwie mazowieckim działania realizowane są w ramach projektu Czyste Powietrze dla Metropolii Warszawskiej finansowanego ze środków samorządu województwa.