Skawina wychodzi ze smogu. Pomogą setki instalacji OZE
Chociaż niewielka podkrakowska Skawina, należąca do tzw. obwarzanka krakowskiego, tak jak i sąsiednie gminy boryka się z problemem smogu i ubóstwa energetycznego, to w ciągu ostatnich lat uczyniła wiele postępów w dziedzinie termomodernizacji i przejścia na czyste źródła energii. Jej działania mogą być przykładem dla innych polskich miast i miejscowości.
W Skawinie jakość powietrza powoli się poprawia. W 2016 roku miejscowość była na 19. miejscu w kraju, jeśli chodzi o liczbę dni, kiedy były przekroczone średnioroczne stężenia pyłów PM 10, a w 2018 na 20. miejscu. Ponadto w 2016 roku Skawina zajęła 14. najwyższe miejsce w Polsce pod względem najwyższego średniorocznego stężenia pyłów PM 10, a w 2018 już 16. miejsce.
Nie jest to przypadek, a efekt wzmożonych działań lokalnych władz i wdrożenia różnorakich programów rządowych i unijnych, które sprawiły, że to podkrakowskie miasteczko w 2018 roku było czwartą najlepszą gminą w całym województwie małopolskim pod względem wymienionych kotłów, drugą jeśli chodzi o kontrolę pieców i liderem jeśli chodzi o instalacje odnawialnych źródeł energii, w tym przede wszystkim paneli fotowoltaicznych.
– Dziś naszym celem jest przede wszystkim wyjście poza pierwszą 20-tkę gmin z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Polsce, a do 2022 roku chcemy pozbyć się wszystkich kopciuchów w mieście – mówi portalowi Gramywzielone.pl Marcin Kozielski, rzecznik prasowy Urzędu Miasta i Gminy Skawina.
Będzie to nieuniknione, bowiem według uchwały antysmogowej wprowadzonej w województwie małopolskim 2022 rok to termin ostateczny, do którego trzeba wycofać z użytku wszystkie kotły pozaklasowe. Jednak nie wszystkie gminy tzw. obwarzanka krakowskiego mogą sobie z tym wyzwaniem poradzić, wziąwszy pod uwagę poziom zaawansowania prac nad ich wycofaniem.
Skawina jest tu zdecydowanie liderem, bo ma spośród wszystkich gmin sąsiadujących z Krakowem najwięcej środków na usunięcie kopciuchów. To zarówno pieniądze wojewódzkie, rządowe jak i europejskie. Jednak nie dlatego, że jest szczególnie uprzywilejowana, a ze względu na ogromne wysiłki włożone w ich zdobywanie. Gmina posiada swój własny Wydział Ochrony Powietrza, będący jej największą – bo zatrudniającą aż 9 osób – komórką organizacyjną.
Zajmuje się ona nie tylko mozolnym pozyskiwaniem środków i pisaniem wniosków o dofinansowanie, ale także codzienną pomocą mieszkańcom, którzy chcą wymienić pozaklasowe piece i przeprowadzić termomodernizację. Pracownicy wydziału wspierają ich przy wypełnianiu wniosków i w innych formalnościach, zwłaszcza w przypadku osób starszych, które nie radzą sobie w posługiwaniu się Internetem.
W Skawinie wymianę pieca można sfinansować aż z trzech różnych źródeł – środków gminnych, programu „Czyste powietrze” i programu „Stop smog”. Przy czym ten ostatni działa najbardziej kompleksowo, bo prócz wymiany pieca pozaklasowego pozwala także sfinansować pełną termomodernizację całego budynku, a więc jego docieplenie czy wymianę okien tak, żeby ciepło nie uciekało i można było zużywać mniej energii na ogrzanie danego mieszkania.
Program, póki co był pilotażem i udało się go zrealizować w 16 budynkach. Skawina właśnie pozyskała środki na kolejnych 300. Jest on skierowany do tych najbiedniejszych mieszkańców miasta, których nie stać ani na wymianę pieca, ani na remont swoich domów, tak by nie uciekało z nich ciepło.
Najubożsi Skawinianie mogą w jego ramach otrzymać aż 90 proc. dofinansowania, a gdyby nie było ich stać by dołożyć 10 proc. wymaganego wkładu własnego na zrealizowanie pełnej termomodernizacji, mogą go odpracować na rzecz placówek oświatowych w gminie. Prócz Skawiny program „Stop smog” na razie działa w kilku gminach w kraju.
Łącznie dzięki wszystkim programom miastu udało się zlikwidować 1065 kopciuchów. W ciągu ostatnich dwóch miesięcy zostało zgłoszonych ponad 130 budynków. W ramach programu pozwalającego na wymianę „kopciucha” oraz termomodernizację budynku, poprzez wymianę okien, drzwi, docieplenie ścian, podłogi i dachu Skawina wyda 11 milionów złotych, maksymalnie 60 tys. zł na jeden dom.
Jednak to nie wszystkie działania, jakie Skawina podjęła na rzecz czystego powietrza i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Do końca 2018 roku mieszkańcom założono 138 instalacji fotowoltaicznych, w ramach programu priorytetowego „Prosument”, realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ponadto w Skawinie, podobnie jak i w sąsiednich Niepołomicach, Wieliczce, Miechowie, Zabierzowie i Myślenicach na budynkach prywatnych i należących do miasta zainstalowano łącznie 795 układy solarne.
Poza budynkami prywatnymi w Skawinie solary pojawiły się również na budynkach użyteczności publicznej takich jak przedszkola czy na przykład na basenie „Camena”, który dodatkowo został wyposażony w panele fotowoltaiczne i pompy ciepła. Instalacje tych ostatnich miasto oferuje także swoim mieszkańcom w ramach programów termodernizacyjnych, aczkolwiek raczej stawia na instalacje gazowe, jako że większość Skawiny ma dostęp do sieci gazowniczej.
Gminie udało się także pozyskać spore środki unijne na kolejne działania proekologiczne. Skawina bierze bowiem udział w programie „Czysta Energia Blisko Krakowa”, który jest realizowany w całości ze środków Unii Europejskiej. Wartość planowanych inwestycji w ramach tego programu to aż 10 mln zł. Wygląda więc na to, że Skawina jest na prostej, zielonej ścieżce do efektywnej transformacji energetycznej, za której przykładem z pewnością powinny podążać wszystkie gminy w Polsce.
Joanna Kędzierska
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
