Ten warunek dotacji z Czystego Powietrza uderzy po kieszeniach właścicieli domów?

Wymagany do spełnienia w programie Czyste Powietrze standard zapotrzebowania na energię budynków jest za mało ambitny. W efekcie właścicielom domów grożą wysokie koszty ogrzewania. Problem dotyczy zwłaszcza beneficjentów Czystego Powietrza mających najniższe dochody – alarmuje Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej.

W nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, w której nabór wniosków o dofinansowanie trwa od końca marca 2025 r., pojawiło się nowe kryterium uzyskania 100% dotacji, niezależne od dochodów. Chodzi o standard energetyczny budynku, który „zaczyna się” po przekroczeniu wartości wskaźnika EU na poziomie 140 kWh/(m² · rok).

Jak oceniło Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej (POBE), to kryterium może później powodować problemy finansowe właścicieli domów, które zostały poddane termomodernizacji i w których wymieniono źródła ciepła w ramach programu Czyste Powietrze.

REKLAMA

Zbyt niski standard energetyczny?

Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej zauważa, że budynki o wskaźniku EU = 140 kWh/(m² · rok) lub nieco niższym mogą generować relatywnie wysokie zapotrzebowanie na energię, a co za tym idzie – również wyższe koszty ogrzewania. Jak podkreśla POBE, ograniczenie kosztów ogrzewania powinno być celem inwestycji realizowanych z dofinansowaniem z Czystego Powietrze –  zwłaszcza w przypadku osób o najniższych dochodach, których z oczywistych powodów nie będzie stać na samodzielne sfinansowanie części inwestycji.

Eksperci POBE wskazują także na inny problematyczny punkt regulaminu nowej wersji programu Czyste Powietrze. Chodzi o możliwość uzyskania dotacji na poziomie 40% lub 70% na samą wymianę źródła ciepła – bez wymogu termomodernizacji – aż do poziomu EU = 140 kWh/(m² · rok). Jak wskazują analizy POBE, w budynku o takim zapotrzebowaniu na energię niezależnie od rodzaju źródła ciepła koszty ogrzewania będą aż o ponad 50% wyższe niż w przypadku osiągnięcia wskaźniku EU = 80 kWh/(m² · rok), który przyjęto jako dolny próg efektywności w tym samym przedziale dotacji.

Dodatkowo zdecydowanie wyższe mogą być koszty inwestycyjne związane z zakupem źródła ciepła i wykonaniem instalacji. Dlatego, zdaniem POBE, w budynkach o zapotrzebowaniu na energię bliższym górnej granicy, czyli 140 kWh/(m² · rok), termomodernizacja powinna być zdecydowanie zalecana. W ten sposób ich właściciele uzyskają długoterminowy i wyraźnie odczuwalny efekt inwestycji w postaci niższych rachunków za ogrzewanie.

Zgodnie z aktualnym regulaminem programu budynki poddawane termomodernizacji z dofinansowaniem z Czystego Powietrza powinny spełniać następujące standardy efektywności energetycznej:

REKLAMA

• EU < 80 kWh/(m² · rok) – gdy zapotrzebowanie na energię użytkową jest mniejsze niż wskazana wartość, dotację można uzyskać wyłącznie na wymianę źródła ciepła (bez termomodernizacji). Poziom dotacji to 40 lub 70%, wykluczono więc dotacje do 100%.
• EU w zakresie 80-140 kWh/(m² · rok) – możliwe są trzy opcje działań: tylko wymiana źródła ciepła, tylko termomodernizacja lub wymiana źródła ciepła z termomodernizacją. Poziom dotacji to 40 lub 70%, czyli i w tym wariancie również wykluczono dotacje 100%.
• EU > 140 kWh/(m² · rok) – jeśli zapotrzebowanie na energię użytkową przekracza wskazaną wartość, przy wymianie źródła ciepła obowiązuje termomodernizacja budynku. Możliwe jest też wykonanie samej termomodernizacji.

Pompy ciepła potrzebują wyższego standardu energetycznego

Analiza kosztów ogrzewania domów wykonana ostatnio przez POBE pokazuje, że osiągnięcie najwyższego ze wskazanych wyżej progów umożliwia osiągnięcie realnych oszczędności na kosztach ogrzewania za pomocą pomp ciepła.

Jak oceniają eksperci POBE, w przypadku osiągnięcia standardu EU = 80 kWh/(m² · rok) technologia pomp ciepła jest bardziej konkurencyjna niż większość innych rozwiązań grzewczych, takich jak kotły elektryczne, gazowe, olejowe czy na pellet drzewny. Zapewnia wówczas jedne z najniższych kosztów ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody.

W przypadku spełniającego powyższy standard domu jednorodzinnego o powierzchni 150 m2, zamieszkałego przez 4-osobową rodzinę, koszty ogrzewania – biorąc pod uwagę realia cenowe z drugiego kwartału 2025 r. – mieszczą się w zakresie 3,2-4,85 tys. zł rocznie, zależnie od typu pompy ciepła (solanka-woda lub powietrze-woda) i rodzaju instalacji odbiorczej. W przypadku kotła gazowego koszty wyniosłyby już ponad 7 tys. zł rocznie.

Takie są koszty ogrzewania domów w Polsce w drugim kwartale 2025

Porozumienie Branżowe na rzecz Efektywności Energetycznej pokazało ostatnio, jakie urządzenia grzewcze zapewniają obecnie najniższe rachunki właścicielom domów jednorodzinnych i mieszkań w Polsce. Więcej na ten temat w artykule: Gaz, węgiel, drewno czy pompa ciepła? Takie są różnice w kosztach ogrzewania w II kw. 2025.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.