Będą zmiany w obowiązku wykonania audytu energetycznego. Kogo obejmą?

Przygotowana przez rząd nowelizacja ustawy o efektywności energetycznej nałoży na przedsiębiorstwa nowe obowiązki w zakresie wykonania audytów energetycznych oraz sporządzania planów działań w zakresie efektywności energetycznej. Obowiązek wykonania audytu nie będzie dotyczył już tylko dużych przedsiębiorstw. Będą musiały go wykonać także mniejsze firmy notujące określony w przepisach poziom zużycia energii. 

Przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej ma wprowadzić do polskiego prawa przepisy zawarte w ostatniej unijnej dyrektywie o efektywności energetycznej, oznaczonej numerem 2023/1791. Nowe przepisy wprowadzą dodatkowe obowiązki dla przedsiębiorstw w zakresie przeprowadzania audytów energetycznych, wdrażania systemów zarządzania energią oraz raportowania w zakresie zużycia energii.

Obowiązkowe audyty energetyczne – które firmy będą musiały je wykonać?

Najnowszy projekt zmian w ustawie o efektywności energetycznej przewiduje modyfikacje istniejących przepisów dotyczących obowiązku przeprowadzenia audytu energetycznego w przedsiębiorstwach.

REKLAMA

Według dotychczasowej wersji ustawy wykonanie audytu energetycznego było obligatoryjne dla dużych firm. Przepisy nakładały obowiązek wykonania audytu co 4 lata. Zwolnieni z tego obowiązku byli mikro, mali i średni przedsiębiorcy.

Teraz, w myśl projektu nowych przepisów opracowanych w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, obowiązek wykonania audytu energetycznego zostanie uzależniony nie od wielkości przedsiębiorstwa, ale od średniego rocznego zużycia energii z uwzględnieniem wszystkich jej nośników. Zgodnie z propozycją zmian w przepisach audyt energetyczny powinien zostać wykonany co 4 lata przez przedsiębiorstwo, którego średnie roczne zużycie energii w ciągu ostatnich 3 lat, przy uwzględnieniu wszystkich nośników energii, przekracza 10 TJ (co odpowiada 2,778 GWh).

Audyty energetyczne w przedsiębiorstwach mają prowadzić certyfikowani audytorzy efektywności energetycznej, którzy zdali odpowiedni egzamin i zostali wpisani do rejestru prowadzonego przez Urząd Dozoru Technicznego.

Te działania zwolnią firmy z obowiązkowego audytu energetycznego

Projekt nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej zakłada pewne wyłączenia z obowiązku przeprowadzania audytów energetycznych. Ze zwolnienia z obowiązku wykonania audytu skorzystają przedsiębiorstwa, które wdrożyły system zarządzania środowiskowego zgodny przepisami unijnego rozporządzenia Parlamentu Europejskiej i Rady (WE) nr 1221/2009 – pod warunkiem że w ramach tego systemu przeprowadzono audyt energetyczny spełniający minimalne ustawowe wymogi ustawy o efektywności energetycznej.

Zwolnione z obowiązkowego audytu mają być ponadto firmy, które realizują tzw. umowę o poprawę efektywności energetycznej wdrażającą niezbędne elementy systemu zarządzania energią, określone w Polskiej Normie dotyczącej systemów zarządzania energią.

Co ma zawierać audyt energetyczny?

W myśl projektowanych przepisów audyt energetyczny przedsiębiorstwa ma zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii w budynkach lub zespołach budynków, operacjach lub instalacjach przemysłowych, w tym w transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii przez dane przedsiębiorstwo. Audyt ma także określać potencjał „opłacalnego” wykorzystania lub wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych i powinien opierać się „o ile to możliwe, na analizie kosztowej cyklu życia budynku lub zespołu budynków oraz instalacji przemysłowych, a nie na okresie zwrotu nakładów, tak aby uwzględnić oszczędności energii w dłuższym okresie, wartości rezydualne inwestycji długoterminowych oraz stopy dyskontowe”.

Kontrole Urzędu Regulacji Energetyki

Projektowana nowelizacja zakłada wprowadzenie systemu weryfikacji przeprowadzonych audytów energetycznych przedsiębiorstw przez pracowników Urzędu Regulacji Energetyki. Regulator krajowego rynku energii ma dokonywać w tym celu corocznego losowego wyboru nie mniej niż 5% i nie więcej niż 10% przeprowadzonych audytów energetycznych przedsiębiorstw.

Firmy będą musiały opracować plany działań

Projekt nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej zakłada ponadto, że przedsiębiorstwa objęte obowiązkiem wykonania audytów energetycznych będą musiały opracowywać i aktualizować tzw. plany działań w zakresie efektywności energetycznej.

Plany działań w zakresie efektywności energetycznej mają być opracowywane na podstawie zaleceń wynikających z przeprowadzonego audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Powinny one zawierać m.in. informacje o planowanych do uzyskania oszczędnościach energii wynikających z audytu, a także wskazywać środki mające na celu wykonanie poszczególnych zaleceń audytora – „w przypadku gdy jest to wykonalne z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia”. Plany mają ponadto określać harmonogram wdrożenia tych środków.

W myśl proponowanych przepisów przedsiębiorstwa prowadzące audyt energetyczny powinny sporządzić plany działań w zakresie efektywności energetycznej w terminie 45 dni od dnia przeprowadzenia audytu. Plany działań mają być aktualizowane co roku. Powinny one stanowić odrębną część w sprawozdaniu z działalności przedsiębiorstwa zgodnie z ustawą o rachunkowości. Plany mają być publikowane na stronie internetowej przedsiębiorcy, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych lub innych informacji prawnie chronionych, w terminie 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy plan.

REKLAMA

Ponadto nowe przepisy nakładają na przedsiębiorstwa, które zużyły więcej niż 2,78 GWh energii w roku kalendarzowym poprzedzającym obowiązek przekazania informacji, obowiązek wprowadzenia do elektronicznej platformy efektywności energetycznej informacji o całkowitym zużyciu energii finalnej (w tym energii z paliw, ciepła, chłodu, energii ze źródeł odnawialnych, energii elektrycznej lub każdej innej formy energii).

System zarządzania energią – kto będzie musiał go wdrożyć?

Przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska projekt nowelizacji ustawy o efektywności energetycznej nakłada na część przedsiębiorstw obowiązek wdrożenia systemu zarządzania energią. Temu obowiązkowi mają podlegać firmy, których średnie roczne zużycie energii finalnej w ciągu ostatnich 3 lat, przy uwzględnieniu wszystkich nośników energii, przekroczyło 23,611 GWh.

Projekt nowelizacji zakłada, że system zarządzania energią powinien być certyfikowany przez niezależną jednostkę certyfikującą zgodnie z Polską Normą dotyczącą systemów zarządzania energią, wymagań i zaleceń użytkowania. Według propozycji nowych przepisów przedsiębiorcy posiadający wdrożony system zarządzania energią powinni poinformować o tym fakcie Urząd Regulacji Energetyki w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie zmian w ustawie.

Proponowany obowiązek wdrożenia systemu zarządzania energią ma nie obejmować przedsiębiorstw, które wcześniej wdrożyły system zarządzania środowiskowego, określony w Polskiej Normie dotyczącej systemów zarządzania środowiskowego, wymagań i wytycznych stosowania, lub system zarządzania środowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu. Warunkiem zwolnienia ma być przeprowadzenie w ramach takiego systemu audytu energetycznego przedsiębiorstwa.

Ponadto posiadanie systemu zarządzania energią nie będzie obowiązkowe w przypadku firm realizujących umowę o poprawę efektywności energetycznej wdrażającą niezbędne elementy systemu zarządzania energią, określone w Polskiej Normie dotyczącej systemów zarządzania energią, wymagań i zaleceń użytkowania.

Zasada „Efektywność energetyczna przede wszystkim”

Nowelizacja ustawy o efektywności energetycznej ma wprowadzić do polskiego prawa zawartą w unijnych przepisach zasadę określaną jako „efektywność energetyczna przede wszystkim”. Obowiązek jej stosowania zostanie wdrożony do ustawy poprzez dodanie przepisu zobowiązującego inwestora do wykonania analizy rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej w przypadku realizacji przedsięwzięć lub inwestycji przewyższających budżet 100 mln euro. Inny próg – wynoszący 175 mln euro – zostanie uwzględniony w przypadku projektów infrastruktury transportowej.

Zgodnie z zasadą „efektywność energetyczna przede wszystkim” firma powinna przeprowadzić analizę możliwych do zastosowania rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji – rozumianym jako rozpoczęcie robót budowlanych lub „pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń służących poprawie efektywności energetycznej lub inne zobowiązanie, które sprawia, że przedsięwzięcie staje się nieodwracalne”.

Wykonywanie obowiązkowej analizy przedsięwzięć mieszczących się w powyższych progach finansowych będzie dotyczyło inwestycji we wszystkich sektorach gospodarki. Analiza – w zależności od rodzaju planowanego przedsięwzięcia – ma być przekazywana do Urzędu Zamówień Publicznych, ministra właściwego ds. transportu, ministra właściwego ds. budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego lub do Urzędu Regulacji Energetyki.

Dodatkowe wymogi dla centów danych

Projektowana nowelizacja ustawy o efektywności energetycznej nakłada dodatkowe obowiązki na właścicieli oraz operatorów centrów danych.

Właściciele i operatorzy centrum przetwarzania danych o zapotrzebowaniu infrastruktury informatycznej na energię elektryczną wynoszącym co najmniej 500 kW mają publikować wybrane informacje o charakterystyce energetycznej swoich obiektów – w tym o zużyciu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Te dane mają być publikowane w miejscu publicznie dostępnym w Biuletynie Informacji Publicznej, a w przypadku jego braku – na firmowej stronie internetowej.