PGE Toruń uruchomi dwie wielkoskalowe pompy ciepła

Pompy ciepła wykorzystujące energię z oczyszczonych ścieków komunalnych mają stać się nowym elementem toruńskiego systemu ciepłowniczego. Dzięki planowanej inwestycji ciepło odzyskiwane w Centralnej Oczyszczalni Ścieków w Toruniu zostanie wprowadzone do miejskiej sieci, zwiększając udział odnawialnych źródeł energii w lokalnym miksie ciepłowniczym.

Jest to efekt współpracy PGE Toruń i Toruńskich Wodociągów, którą potwierdzono podpisaniem umowy w grudniu 2024 r. Pierwszy etap inwestycji ma zostać zrealizowany do końca 2028 r.

Ciepło ze ścieków jako odnawialne źródło energii

Pompy ciepła działają na zasadzie transportu energii z ośrodka o niższej temperaturze do ośrodka o temperaturze wyższej, którym w tym przypadku jest sieć ciepłownicza. Oczyszczone ścieki, charakteryzujące się wyższą temperaturą niż otoczenie, stanowią stabilne i całoroczne źródło energii. Proces odzysku ciepła odbywa się z wykorzystaniem wymienników, które całkowicie oddzielają obieg ścieków od obiegu pompy ciepła – bez ingerencji w ich skład chemiczny.

REKLAMA

W ramach porozumienia PGE Toruń zbuduje instalację obejmującą dwie wielkoskalowe pompy ciepła. Dolnym źródłem ciepła będą oczyszczone ścieki komunalne, które – jako nośnik energii pobieranej ze środowiska naturalnego – są traktowane jako źródło odnawialne. Do ich wykorzystania konieczne jest zastosowanie specjalistycznych instalacji umożliwiających efektywny odzysk energii cieplnej.

Zgodnie z założeniami pierwsza pompa ciepła o mocy około 15 MWt ma zostać uruchomiona do 31 grudnia 2028 r., natomiast druga o analogicznej mocy – do końca 2034 r. Instalacja powstanie na terenie toruńskiej oczyszczalni ścieków, a pozyskane ciepło zostanie wprowadzone do miejskiej sieci. Po realizacji inwestycji udział tzw. zielonego ciepła w systemie ma wzrosnąć do 39 proc.

Znaczenie inwestycji dla miasta

Planowane przedsięwzięcie ma zapewnić Toruniowi dodatkowe, stabilne źródło ciepła, które będzie wykorzystywane m.in. w budynkach mieszkalnych, szkołach i instytucjach publicznych. Projekt umożliwi jednocześnie efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury oczyszczalni ścieków oraz przygotuje miasto do przyszłych wymogów unijnych dotyczących udziału odnawialnych źródeł energii w systemach ciepłowniczych.

Inwestycja jest również elementem szerszej współpracy pomiędzy samorządem a sektorem energetycznym, której celem jest rozwój nowoczesnych i niskoemisyjnych rozwiązań w gospodarce komunalnej.

Oczyszczalnia już oparta na własnych źródłach energii

Centralna Oczyszczalnia Ścieków w Toruniu od kilku lat korzysta z rozwiązań proekologicznych w zakresie gospodarki energetycznej. Dzięki inwestycjom w instalacje osadowe i biogazowe około 90 proc. energii elektrycznej zużywanej przez obiekt pochodzi z własnych źródeł, w tym z agregatów zasilanych biogazem. Uzupełnieniem tego bilansu są instalacje fotowoltaiczne oraz niewielka hydroelektrownia.

Nowa inwestycja związana z pompami ciepła wpisuje się w dotychczasowe działania prowadzone na terenie oczyszczalni i stanowi ich rozwinięcie.

REKLAMA

Wymogi unijne i etapy realizacji projektu

Obecnie toruński system ciepłowniczy, zarządzany przez PGE Toruń, spełnia kryteria efektywnego systemu ciepłowniczego. Zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej od 2035 r. co najmniej 50 proc. ciepła dostarczanego odbiorcom końcowym będzie musiało pochodzić z odnawialnych źródeł energii lub z ciepła odpadowego. Z tego względu spółka już teraz realizuje projekty zwiększające udział zielonej energii.

Prace analityczne nad wykorzystaniem energii z oczyszczonych ścieków trwały około pół roku i obejmowały m.in. określenie maksymalnej mocy instalacji oraz analizę wpływu inwestycji na bilans energetyczny systemu. Projekt został podzielony na dwa etapy, z terminami realizacji przypadającymi na lata 2028 i 2034.

PGE Energia Ciepła w innych miastach

W ramach procesu transformacji PGE Energia Ciepła prowadzi inwestycje także w elektrociepłowni w Gdyni. Obejmują one m.in. budowę silników gazowych w układzie kogeneracyjnym, rozwój infrastruktury gazowej oraz stworzenie instalacji wykorzystującej biomasę. Szerzej o tej inwestycji pisaliśmy w artykule: Instalacja do spalania biomasy ogrzeje mieszkańców Gdyni.

Z kolei w Zielonej Górze podpisano list intencyjny dotyczący współpracy na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii w systemie ciepłowniczym miasta. Inicjatywę mają rozwijać PGE Energia Ciepła, Elektrociepłownia „Zielona Góra”, Miasto Zielona Góra oraz Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja.

Zielonogórskie Wodociągi i Kanalizacja zapowiedziały, że pierwszym krokiem w realizacji porozumienia będzie analiza możliwości odzyskiwania ciepła ze ścieków komunalnych. Szerzej na temat tej współpracy w artykule: Zielona Góra stawia na zieloną energię.

PGE Energia Ciepła jest największym w Polsce producentem energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji, posiadającym 16 elektrociepłowni oraz rozbudowane sieci ciepłownicze w wielu dużych miastach kraju. Spółka realizuje program inwestycyjny ukierunkowany na rozwój nisko- i zeroemisyjnego ciepłownictwa systemowego.