PGE zmodernizuję elektorwnię szczytowo-pompową na Górze Żar

Położona w powiecie żywieckim elektrownia szczytowo-pompowa na górze Żar zostanie zmodernizowana. Planowana modernizacja ma pozwolić na zmniejszenie wskaźnika awaryjności oraz osiągnięcie projektowanej pierwotnie dyspozycyjności na poziomie 98 proc.
Jak informuje spółka PGE Energia Odnawialna, odnowione zostaną wszystkie cztery hydrozespoły, urządzenia i instalacje pomocnicze, główne systemy sterowania oraz zabezpieczenia automatyki i diagnostyki. Odtworzona zostanie również wykładzina asfaltobetonowa zbiornika górnego wraz z przyległą infrastrukturą techniczną.
Według wstępnych planów prace potrwają do połowy 2022 r., a planowana modernizacja ma pozwolić na obniżenie kosztów eksploatacji oraz osiągnięcie przez elektrownię projektowanej dyspozycyjności na poziomie 98 proc.
Jak zapewnia PGE, świadcząca usługi regulacyjne dla Polskich Sieci Energetycznych Elektrownia Szczytowo-Pompowa Żar należy do jej najważniejszych obiektów. Zbudowana wewnątrz góry Żar, jest nie tylko drugą co do wielkości elektrownią szczytowo-pompową w Polsce, ale jedyną elektrownią podziemną w kraju.
PGE podaje, że działająca od 1979 r. elektrownia przepracowała do tej pory ponad 300 tys. godzin, tj. po ponad 75 tys. godzin na każdy hydrozespół. Aby mogła nadal świadczyć usługi na najwyższym poziomie, określonym i wymaganym przez operatora Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, potrzebuje stopniowego odtworzenia wszystkich układów technologicznych.
Inwestycja będzie miała charakter odtworzeniowy w szczególności w obszarze hydrozespołów z wykorzystaniem ich podstawowych, najbardziej kosztownych elementów takich jak: wirnik turbiny, wał, hydrogenerator. Usunięte mają być też wady konstrukcyjne tak, aby urządzenia wytwórcze dostosować do aktualnych standardów prowadzenia bezpiecznej eksploatacji, przepisów przeciwpożarowych, bhp i ochrony środowiska.
Planowana modernizacja ponadto ma doprowadzić do obniżenia pracochłonności i częstotliwości czynności serwisowych, co wpłynie na obniżenie kosztów eksploatacji elektrowni. Pozwoli również na dostosowanie hydrozespołów do najbardziej wpływającej na zużycie techniczne długotrwałej pracy w reżimie pracy kompensatorowej oraz na świadczenie usługi tzw. black-startu polegającej na odbudowanie zasilania systemu elektroenergetycznego po awarii.
Przeprowadzona modernizacja nie spowoduje wyłączenia elektrowni z normalnej eksploatacji. W czasie odstawienia jednego hydrozespołu – trwającego za każdym razem ok 10 miesięcy – inne hydrozespoły pracować będą normalnie. Podczas prac realizowanych na zbiorniku górnym, które planuje się wykonać w okresie około 4 miesięcy, praca elektrowni będzie możliwa w ograniczonym zakresie.
Przewiduje się, że po przeprowadzeniu modernizacji Elektrownię Szczytowo Żar będzie można eksploatować przez kolejnych 35 lat.
Elektrownia Szczytowo-Pompowa Żar to jeden z trzech obiektów hydroenergetycznych zbudowanych na rzece Soła. Pozostałe to elektrownie zbiornikowo-regulacyjne EW Porąbka i EW Tresna.
Jak zaznacza PGE, choć zbudowano ją dopiero pod koniec lat 70-tych to myślano o niej już przed II Wojną Światową, a wśród najważniejszych zwolenników budowy był m.in. I prezydent RP Gabriel Narutowicz – z wykształcenia inżynier hydrotechnik.
Jednym z największych wyzwań, które stały przed inżynierami, było umieszczenie całej infrastruktury technicznej – w tym turbin – wewnątrz góry Żar. Dzięki pionierskiej pracy sztabu górników ze śląskich kopalń udało się wydrążyć olbrzymią komorę maszynowni i całą sieć sztolni, w których osadzono potężne rury do przepływu wody.
Kolejnym krokiem było zbudowanie na wysokości 750 m n.p.m. sztucznego, betonowego zbiornika wodnego do którego tłoczona jest woda z Jeziora Międzybrodzkiego.
Zakończenie rozruchu i przekazanie elektrowni do eksploatacji nastąpiło 31 grudnia 1979 r. Od tego czasu odgrywa ona jedną z najważniejszych ról w polskim systemie elektroenergetycznym, jako ważne źródło mocy szczytowej i interwencyjnej.
Elektrownia Żar pracuje na potrzeby systemu elektroenergetycznego, w pracy szczytowej, regulacyjnej i interwencyjnej. Ma zainstalowane cztery hydrozespoły odwracalne o mocy znamionowej 125 MW i prędkości obrotowej 600 obr./min, składające się z pompo-turbiny o średnicy wirnika 2918 mm, generatora-silnika o mocy pozornej 150 MVA i napięciu znamionowym 13,8 kV oraz silnika rozruchowego o mocy 8 MW.
Górny zbiornik elektrowni został wykonany w obwałowaniach z materiału miejscowego i w całości uszczelniony od wewnątrz wielowarstwowym ekranem wodoszczelnym wykonanym z masy asfaltobetonowej. Woda ze zbiornika pobierana jest przez dwuwlotowe ujęcie typu brzegowego, które jest połączone z elektrownią dwoma sztolniami długości 872 m i średnicy od 4,3m do 3,2 m. Pojemność energetyczna zbiornika wynosi 2,0 mln m3 wody, co pozwala na pracę generacyjną wszystkich 4 hydrozespołów przez 4 godziny.
Wszystkie podstawowe urządzenia elektrowni – hydrozespoły, transformatory oraz nastawnia elektrowni – umieszczone są w podziemnej komorze o długości 123 m, szerokości 27 m i wysokości 40 m.
red. gramwzielone.pl