Miliony do zwrotu i opóźnienia w wypłatach w programie Czyste Powietrze
Blisko 1,5 tys. beneficjentów programu Czyste Powietrze będzie musiało zwrócić otrzymane dotacje. Powodem są liczne nieprawidłowości wykryte w ramach prowadzonych kontroli.
Według danych opublikowanych przez „Dziennik Gazetę Prawną” w 2024 r. oraz w pierwszym kwartale 2025 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wypowiedział już 1400 umów podpisanych w ramach programu Czyste Powietrze. W kolejnych 652 przypadkach przyznana pomoc została pomniejszona.
W sumie do zwrotu jest 40,9 mln zł. Największa część tej sumy – ponad 11 mln zł – przypada na Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
Dotacje z programu są cofane w związku z wykrytymi nieprawidłowościami. Obejmuje to zarówno beneficjentów indywidualnych, jak i wykonawców, którzy muszą liczyć się z opóźnieniami w wypłatach za wykonane prace, jeśli w danej inwestycji stwierdzono uchybienia.
Główne przyczyny nieprawidłowości
Z informacji uzyskanych przez gazetę wynika, że wojewódzkie fundusze ochrony środowiska wskazują na szereg przyczyn cofnięcia lub obniżenia dofinansowania. Najczęściej pojawiają się:
- niedotrzymanie terminu realizacji inwestycji lub rozliczenia zaliczki,
- zawyżanie kosztów,
- niespełnienie wymagań technicznych,
- demontaż dofinansowanego urządzenia,
- pozostawienie w budynku nieefektywnego źródła ciepła.
Wykonawcy skarżą się na opóźnienia w wypłatach
Problemy dotyczą nie tylko beneficjentów, ale również wykonawców usług, którzy alarmują o długotrwałych opóźnieniach w wypłacie wynagrodzeń za zrealizowane prace. Według ich relacji kontrole opóźniają przekazanie środków, co prowadzi do poważnych trudności finansowych firm realizujących inwestycje w ramach programu.
Cytowany przez „Dziennik Gazetę Prawną” przedsiębiorca Michał Sobczyk w liście otwartym skierowanym do premiera, Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz wojewódzkich funduszy podkreślił, że „opóźnienia narażają nas na ogromne trudności finansowe i zagrażają dalszemu funkcjonowaniu naszych firm”.
Kontrole nadal trwają
Nadzór nad programem nie został zakończony – kontrole nadal trwają. Zgodnie z obowiązującymi przepisami fundusz może prowadzić weryfikację prawidłowości realizacji inwestycji nawet przez pięć lat od ich zakończenia.
Biorąc pod uwagę skalę wykrytych nieprawidłowości i trwające kontrole, możliwe są dalsze decyzje o zwrocie dotacji i kolejne opóźnienia w wypłatach. W związku z pojawiającymi się zarzutami o zbyt późne działania w sprawie programu Czyste Powietrze podkreślono, że skala problemu była znana już wcześniej. Ministerstwo objęło program nadzorem, jednak część obserwatorów wskazuje, że reakcje były niewystarczające. Obecnie trwające kontrole i nowe mechanizmy mają ograniczyć ryzyko nadużyć w przyszłości.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
Jaki trzeba mieć tupet i jak głębokie muszą być pokłady bezczelności urzędników tej żałosnej instytucji by karać kogokolwiek za „niedotrzymanie terminu realizacji inwestycji lub rozliczenia zaliczki” w sytuacji gdzie samemu pozostaje się bezkarnym w dziesiątkach tysięcy przypadków nie dotrzymując terminów rozliczeń z beneficjentami, a przekroczenia czasu zwrotu środków sięgają 600% i więcej !
Średnio co dwa tygodnie czytam propagandową wrzutkę o złych beneficjentach, a jeszcze ani razu nie widziałem gdziekolwiek statystyk dotyczących opóźnień w wypłacie należnych środków przez urzędników !