Smog wraca do Polski. Nowa Ruda na czele niechlubnego rankingu PAS
Jak pokazuje najnowszy ranking opublikowany przez Polski Alarm Antysmogowy za 2024 r., kolejny rok z rzędu smogowym rekordzistą została Nowa Ruda. Z danych wynika, że po latach poprawy jakość powietrza w Polsce znów się pogorszyła.
Jak wynika z danych Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) opracowanego na podstawie danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), średnioroczne stężenie pyłu PM10 wzrosło w skali kraju o 7% w porównaniu z rokiem 2023.
Niechlubnym liderem zestawienia została Nowa Ruda, która zajęła pierwsze miejsce we wszystkich trzech kategoriach: stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu, stężenia pyłu PM10 oraz liczby dni smogowych. Mieszkańcy tego dolnośląskiego miasta oddychali powietrzem z przekroczonymi normami PM10 przez 73 dni w roku, a poziom benzo(a)pirenu wzrósł z 4 do 7 ng/m3, co odpowiada 700% dopuszczalnej normy.
Ranking smogowych rekordzistów powstaje na podstawie rocznych ocen jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Obejmuje trzy kategorie: średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu, średnioroczne stężenie pyłu PM10 i liczbę dni smogowych – z przekroczoną dobową normą pyłu PM10. W podsumowaniu znajdują się tylko miejscowości ze stacją pomiarową GIOŚ.
Małe miasta w czołówce smogowego rankingu
Za Nową Rudą w zestawieniu uplasowały się Nowy Targ, Sucha Beskidzka i Myszków, gdzie stężenie benzo(a)pirenu przekroczyło normę nawet pięciokrotnie. Wysokie wartości tego związku odnotowano również w Rabce-Zdroju – tam normy są przekraczane czterokrotnie.
Jak podkreśla PAS, w pierwszej trzydziestce miejscowości o najwyższym rocznym stężeniu pyłu PM10 znalazło się aż 10 miast z województwa łódzkiego, w tym Radomsko, które zajęło drugie miejsce w kraju pod względem zanieczyszczenia pyłem.
Rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego, Piotr Siergiej, stwierdził, że obecny wzrost stężeń to zjawisko niepokojące, ponieważ w poprzednich latach obserwowano tendencję spadkową. Dodał, że proces likwidacji kopciuchów wyhamował, a program Czyste Powietrze przeżywa kryzys. Według PAS brak wyraźnego wsparcia ze strony władz krajowych może utrudnić dostosowanie się Polski do nowych norm jakości powietrza, które zaczną obowiązywać w 2029 r.
Kraków wygrywa ze smogiem
Na przeciwnym biegunie rankingu PAS znalazł się Kraków, który jeszcze dekadę temu był symbolem smogowego problemu w Polsce. W 2024 r. po raz pierwszy w historii pomiarów żadna stacja w mieście nie odnotowała przekroczenia dopuszczalnego poziomu benzo(a)pirenu. W ciągu 10 lat jego stężenie spadło ponad siedmiokrotnie.
Autorzy raportu podkreślają, że wyższe niż w Krakowie stężenie benzo(a)pirenu zmierzono m.in. w uzdrowiskach: Busku-Zdroju, Kudowie-Zdroju, Szczawnie-Zdroju oraz Rabce-Zdroju.
Przedstawicielka Krakowskiego Alarmu Smogowego, Anna Dworakowska, zwróciła uwagę, że poprawa jakości powietrza w Krakowie to efekt konsekwentnych działań, takich jak wymiana pieców i przestrzeganie uchwały antysmogowej. Zaznaczyła jednak, że Kraków nadal zmaga się z zanieczyszczeniami pochodzącymi z transportu. Wskazała, że miasto zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem stężenia dwutlenku azotu, co potwierdza potrzebę wprowadzenia Strefy Czystego Transportu.
Przyszłość walki o czyste powietrze
Po 10 latach spadków rok 2024 przyniósł wyraźne pogorszenie jakości powietrza w Polsce. PAS ostrzega, że jeśli rząd i samorządy nie podejmą zdecydowanych działań, kraj może nie zdążyć z dostosowaniem się do unijnych wymogów.
Zdaniem organizacji kluczowe dla odwrócenia negatywnego trendu będą: usprawnienie programu Czyste Powietrze, rozwój odnawialnych źródeł ciepła oraz skuteczne egzekwowanie przepisów wynikających z uchwał antysmogowych.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
Zdjęcie podpisane „Gramwzielone.pl (C) 2025 / Grafika wygenerowana za pomocą Google Gemini”.
Kolejne straszenie ludzi widokiem zasyfionego powietrza w jakiejś wsi.
Od razu widać, że to AI bo dym z kominów leci w różne strony. Po jednej stronie ulicy w jedną stronę, po drugiej w drugą 😀
Najważniejsze że już nie ma smogu bo średnioroczne stężenia pyłów zawieszonych w całym kraju spełniają europejskie normy. PAS może zniknąć i niech przestanie nas męczyć swoimi hipochondrycznymi urojeniami.
Ta smog w okresie jesienno-zimowym odpowiadają głownie kopciuchy, ale w okresie letnim to spaliny samochodowe. Tylu ludzi umiera w wyniku smogu. Nowotwory mogą pojawić się w wielu narządach np nerki, wątroba, pęcherz moczowy, białaczka, chłoniak itd. Smog odpowiada przede wszystkim za coraz więcej przypadków zachorowania i śmierci w wyniku raka płuc. Kiedyś to głównie palacze papierosów umierali na tego raka, ale teraz coraz więcej lud niepalących, ale mieszkających w zanieczyszczonych smogiem miastach umiera na tego raka.
Smog powoduje rozwój astmy, szczególnie u dzieci. Zanieczyszczenie powietrza również powoduje choroby sercowo-naczyniowe tzn przyczynia sie do zachorowania i śmierci w wyniku zawału serca lub udarów mózgu. Według badan naukowych smog tez odpowiada m.in za rozwój demencji, depresji, niepłodności. Bardzo niepokojące jest to, ze smog w Polsce się zwiększa i żyjemy w bardziej zanieczyszczonym powietrzu.