Przemysłowe pompy ciepła będą bardziej opłacalne niż paliwa kopalne
Według Instytutu Reform bez jak najszybszego wsparcia elektryfikacji przemysłu Polska znajdzie się w pułapce drogich paliw. Organizacja uważa, że gaz i biomasa to tylko pozornie tańsze źródła ciepła dla zakładów. W nadchodzących latach surowce te staną się dla przemysłu pułapką kosztową ze względu na rosnące ceny uprawnień do emisji i rozwój OZE.
W drugim raporcie z serii „Produkcja pod napięciem” eksperci Instytutu Reform analizują bariery finansowe, które spowalniają transformację przemysłowych źródeł ciepła. Za największą uważają wysokie koszty operacyjne po przejściu na energię elektryczną. Dlatego autorzy raportu podkreślają, że konieczne jest wypracowanie skutecznych instrumentów wsparcia – zwłaszcza dla zakładów wykorzystujących ciepło do 200 st. C, np. w przetwórstwie spożywczym oraz papiernictwie.
Z raportu wynika, że przemysłowe pompy ciepła już w przyszłej dekadzie staną się bardziej opłacalne niż paliwa kopalne. Decyzje inwestycyjne według Instytutu Reform trzeba jednak podejmować już teraz, bo transformacja zakładów to długotrwały proces.
– Potrzebne są odpowiednie bodźce regulacyjne i finansowe, by z jednej strony zachęcić do modernizacji, a z drugiej strony – ustabilizować koszty operacyjne po elektryfikacji. Bez systemowych rozwiązań elektryfikacja pozostanie niszą, a przemysł ugrzęźnie w technologiach bez przyszłości – mówi Klaudia Janik, analityczka ds. polityki klimatyczno-energetycznej w Instytucie Reform i jedna z autorek raportu.
Kosztowe pułapki dla przemysłu
Jak podaje Instytut Reform, głównym powodem spadku opłacalności gazu i biomasy jako źródeł ciepła są zmiany w otoczeniu prawnym i ekonomicznym. Obejmują one rozszerzenie systemu handlu emisjami m.in. na mniejsze zakłady przemysłowe (system ETS2 wejdzie w życie już w 2027 r.) oraz korzystniejsze warunki do rozwoju odnawialnych źródeł energii.
Utknięcie we wskazanych technologiach według instytutu może być problemem dla polskich zakładów.
Pułapka biomasowa
Autorzy raportu uważają, że rosnący popyt przy ograniczonej krajowej podaży biomasy doprowadzi do skoków cen. Możliwe zaostrzenie kryteriów dla biomasy uznawanej za zrównoważoną może sprawić, że stanie się ona rzadkim i cennym dobrem. Z kolei biomasa niespełniająca rygorystycznych wymogów (np. zrębki drzewne) może zostać objęta opłatami za emisję.
Pułapka gazowa
Instalacje wykorzystujące gaz ziemny według Instytutu Reform mogą już za kilka lat stać się ciężarem dla firm, gdy skończą się obowiązujące dzisiaj mechanizmy wsparcia (np. premia kogeneracyjna), a pojawią się dodatkowe opłaty emisyjne. Zakłady wykorzystujące ciepło do 200 st. C w procesach produkcyjnych powinny już decydować o zmianie źródła zasilania.
Według analiz już w najbliższych latach przemysłowe pompy ciepła w ramach układów hybrydowych staną się tańsze w eksploatacji niż kotły gazowe. Natomiast w kolejnej dekadzie pełna elektryfikacja będzie w każdym przypadku opłacalniejsza.
Potrzebne działania rządu
Instytut Reform podkreśla, że choć przyszła dekada wydaje się perspektywą odległą, to decyzje trzeba podejmować dziś. Procesy inwestycyjne w przemyśle trwają bowiem nawet 7–10 lat, a przebudowa zakładów wiąże się z przestojami i wysokimi kosztami. W raporcie wskazano konkretne działania, które może podjąć państwo, aby przyspieszyć transformację i ograniczyć ryzyko kosztownej zwłoki.
Wśród rekomendacji znajdują się:
- modyfikacja opłaty mocowej dla przemysłu,
- promowanie taryf dynamicznych i elastyczności zużycia energii,
- wsparcie inwestycyjne (CAPEX) i operacyjne (OPEX),
- likwidacja subsydiów dla gazu i nieelastycznych odbiorców,
- rozważenie wprowadzenia jednostronnych kontraktów różnicowych dla ciepła przemysłowego.
Za szczególnie istotne w raporcie uznano wsparcie operacyjne – stabilizujące koszty po elektryfikacji. Ma ono największy potencjał, by przełamać obecny impas inwestycyjny.
Modernizacja zakładów produkcyjnych to ogromna szansa na niższe rachunki, mniejsze emisje i większą efektywność. Potrzebujemy jednak decyzji inwestycyjnych i realnego wsparcia dla przemysłu tu i teraz – nie za 10 lat – podkreśla Aleksander Śniegocki, prezes Instytutu Reform.
Przyszłość według instytutu należy do elektryfikacji, jednak bez szybkich decyzji i jasnego wsparcia publicznego polski przemysł zamiast modernizacji czeka regres.
Pełen raport „Produkcja pod napięciem #2. Aspekty finansowe elektryfikacji przetwórstwa przemysłowego” jest dostępny na tej stronie.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
