Europa może zaoszczędzić 5% energii. W jaki sposób?

Dwa badania przeprowadzone przez Instytut Fraunhofera ds. Technologii Chemicznej (ICT) pokazują, że zastosowanie przetwornic częstotliwości w silnikach elektrycznych mogłoby przynieść znaczną redukcję zużycia energii elektrycznej w całej Unii Europejskiej.
W 2021 r. silniki elektryczne zużyły 46% całej energii elektrycznej w Europie. Aż 70% z tego zapotrzebowania wynikało z pracy urządzeń takich jak pompy, wentylatory i sprężarki. Wiele z nich pracuje ze stałą prędkością obrotową, co sprawia, że ich wydajność jest niska w warunkach zmiennego obciążenia.
Eksperci Fraunhofera wskazują, że dostosowanie prędkości do rzeczywistego zapotrzebowania za pomocą przetwornic częstotliwości pozwoliłoby na znaczną poprawę efektywności.
Przetwornica częstotliwości jako klucz do oszczędności
Przetwornica częstotliwości reguluje prędkość obrotową silnika, dopasowując ją do aktualnych potrzeb. W zależności od rodzaju urządzenia i profilu jego pracy możliwe jest osiągnięcie oszczędności energii od 10 do nawet 70%. Badania objęły silniki elektryczne o mocach od 0,37 do 1300 kW, używane m.in. w systemach HVAC, pompach wodnych i ściekowych czy sprężarkach w zastosowaniach przemysłowych.
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Instytut Fraunhofera ds. Technologii Chemicznej ICT około 50% pomp i 40% wentylatorów w UE nadal pracuje ze stałą prędkością. Zastosowanie przetwornic częstotliwości mogłoby szczególnie poprawić efektywność w pompach do wody słodkiej, gdzie możliwe jest zaoszczędzenie od 18 do 24% energii. W przypadku urządzeń pracujących ze stałym obciążeniem, takich jak pompy w basenach czy do transportu ścieków, przetwornice nie przynoszą istotnych oszczędności. Jednak nawet tam możliwe są korzyści, np. dzięki zastosowaniu mniejszych, szybszych urządzeń o zmiennej prędkości – pracują one o 5 do 10% wydajniej niż większe jednostki ze stałą prędkością.
Oszczędności energii to również mniej emisji
Zastosowanie przetwornic częstotliwości – według materiału źródłowego – mogłoby pozwolić na oszczędność nawet 140 TWh rocznie (tj. 140 000 000 000 kWh). To oznaczałaby redukcję emisji CO2 o około 38 mln ton, co może odpowiadać emisji towarzyszącej spaleniu 14,2 mld litrów oleju napędowego. Warto również wspomnieć ponownie, że wymienione wcześniej 140 TWh odpowiada około 5% całkowitego zużycia energii elektrycznej w UE. To oznacza, że mówimy o ogromnej redukcji zużycia i oszczędnościach.
ABB świadomie wdraża energooszczędne rozwiązania
W białej księdze ABB przedstawiono pogłębioną analizę zastosowania napędów o zmiennej prędkości (VSD) w systemach działających ze stałym obciążeniem — obszarze dotąd marginalizowanym w kontekście efektywności energetycznej.
ABB na podstawie badań Fraunhofer ICT wskazuje konkretne typy urządzeń, które mimo pracy w trybie stałym mogą znacząco obniżyć zużycie energii. W przypadku pomp nawet 97% pomp basenowych i ponad 90% pomp ściekowych działa w stałym trybie. Problemem jest częste przewymiarowanie tych urządzeń, które projektuje się z 20–25-letnim horyzontem eksploatacji. Zamiast klasycznego dławienia przepływu zaworem zastosowanie VSD pozwala precyzyjnie dopasować prędkość obrotową do rzeczywistego zapotrzebowania, eliminując straty i obciążenia mechaniczne.
Podobnie w wentylatorach, które często przewymiarowuje się z uwagi na zapas mocy w systemach filtracyjnych, VSD umożliwia dynamiczne dostosowanie pracy do poziomu zatkania filtrów. To przekłada się na średnio 10% oszczędności energii na jednostkę.
ABB podkreśla, że to nie tylko teoria: opisywane mechanizmy mają praktyczne zastosowanie i zostały szczegółowo przebadane na typowych instalacjach przemysłowych i budynkowych w UE.
Radosław Błoński
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.