Zielone obietnice TotalEnergies skrytykowane przez sąd
Paryski sąd orzekł, że komunikat francuskiej grupy paliwowo-energetycznej dotyczący obietnicy osiągnięcia neutralności węglowej do 2050 r. stanowi nieuczciwą praktykę handlową. Trzy organizacje pozarządowe, które wniosły sprawę do sądu, uznały wyrok za zwycięstwo w walce z greenwashingiem.
Sąd uznał, że koncern paliwowo-energetyczny TotalEnergies dopuścił się „wprowadzających w błąd praktyk handlowych” poprzez wyolbrzymianie swoich zobowiązań dotyczących ochrony klimatu. Koncern w 2021 r. uruchomił kampanię reklamową prezentującą głównie farmy wiatrowe i słoneczne i twierdził, że do 2050 r. może stać się neutralny pod względem emisji dwutlenku węgla.
Sąd uznał, że niektóre deklaracje firmy – m.in. te dotyczące ambicji osiągnięcia neutralności węglowej do 2050 r. – mogły wprowadzać konsumentów w błąd, ponieważ TotalEnergies jednocześnie zwiększał wydobycie ropy i gazu. W efekcie przedsiębiorstwo zostało zobowiązane do usunięcia z francuskich stron internetowych treści odnoszących się do tych celów.
Precedens w walce z greenwashingiem
Orzeczenie zapadło na skutek pozwu złożonego w 2022 r. przez trzy organizacje ekologiczne: Greenpeace France, Friends of the Earth France oraz Notre Affaire à Tous, wspierane przez organizację prawniczą ClientEarth.
Zdaniem organizacji pozarządowych wyrok ten stanowi pierwszy na świecie przypadek, gdy duża spółka naftowo-gazowa została skazana za wprowadzanie opinii publicznej w błąd w kwestiach klimatycznych. Przedstawiciele Greenpeace podkreślili, że decyzja sądu tworzy ważny precedens prawny w walce z dezinformacją dotyczącą klimatu.
Prawnik ClientEarth Jonathan White wskazał, że orzeczenie jest wyraźnym sygnałem ostrzegawczym dla firm z sektora paliw kopalnych, które przedstawiają się jako hołdujące transformacji energetycznej, jednocześnie rozwijając nowe projekty naftowe i gazowe.
Sąd oddalił jednak część zarzutów, w tym dotyczących reklam gazu i biopaliw jako czystych źródeł energii. Nie uwzględniono również roszczeń odnoszących się do kampanii rebrandingowej z 2021 r., w ramach której koncern zmienił nazwę z Total na TotalEnergies.
Sąd nakazał TotalEnergies wypłatę 8 tys. euro każdej z trzech organizacji pozarządowych oraz 15 tys. euro na koszty postępowania.
Reakcja spółki
W oświadczeniu wydanym po ogłoszeniu wyroku TotalEnergies zaakceptował orzeczenie paryskiego sądu, który oddalił większość zarzutów wobec spółki, nakazując jedynie usunięcie z francuskiej strony internetowej trzech akapitów dotyczących ambicji osiągnięcia neutralności węglowej.
Spółka zapowiedziała, że nie będzie składać odwołania i zastąpi sporne fragmenty opisem rzeczywistych działań i wyników w ramach strategii multienergetycznej, obejmującej rozwój ropy, gazu i energii elektrycznej. Koncern podkreślił swoją ponad 100-letnią rolę w zapewnianiu energii Francuzom oraz znaczące inwestycje w transformację energetyczną. Firma wylicza, że od 2020 r. zainwestowała ponad 20 mld euro w projekty związane z energią niskoemisyjną, w tym 4 mld euro we Francji.
Inwestycje i działania na rzecz transformacji
W komunikacie spółka wymieniła swoje inicjatywy w zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym budowę największej we Francji morskiej farmy wiatrowej, inwestycje w biorafinerie w La Mède i Grandpuits oraz rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych. Według danych TotalEnergies w latach 2015–2024 firma ograniczyła emisje gazów cieplarnianych w swoich obiektach o 36%, a emisję metanu – o 55%.
TotalEnergies podkreśliło, że mimo krytyki i posądzenia o greenwashing firma pozostaje zaangażowana w proces transformacji energetycznej i zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego.
Znaczenie wyroku
Jak podkreślają organizacje pozarządowe, decyzja sądu w Paryżu może mieć wpływ na przyszłe spory dotyczące reklamy i komunikacji klimatycznej w Europie. Podobne sprawy w ostatnich latach dotyczyły m.in. linii lotniczych KLM i Lufthansy. Rosnące oczekiwania wobec przejrzystości działań firm w kwestiach środowiskowych mogą prowadzić do kolejnych procesów o greenwashing w Unii Europejskiej.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.